"ΠΑΣΧΑ ΡΩΜΕΪΚΟ" ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

«Ἤναψαν τὰς λαμπάδας κι ἐξῆλθον ὅλοι
εἰς τὴν ὕπαιθρον νὰ ἀκούσωσιν τὴν Ἀνάστασιν.
Γλυκείαν καὶ κατανυκτικὴν Ἀνάστασιν
ἐν μέσῳ τῶν ἀνθούντων δένδρων,
ὑπὸ ἐλαφρᾶς αὔρας σειομένων εὐωδῶν θάμνων
καὶ τῶν λευκῶν ἀνθέων τῆς ἀγραμπελιᾶς…»

Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Ψάλτης τῆς Πασχαλιᾶς ὁ Παπαδιαμάντης, μᾶς πρόσφερε εὐαίσθητες σελίδες σχετικὲς μὲ τὴν πασχαλινὴ πανδαισία και τὴ λειτουργικὴ λαμπρότητα, ὅπως ἐμβιώνονταν ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες τῶν ἀρχῶν τοῦ 20ου αἰώνα. Ὅλοι γνωρίζουμε πὼς ἡ πένα τοῦ Παπαδιαμάντη εἶναι γλαφυρή, λυρική, συγκινησιακή, βαθιὰ ἀνθρώπινη καὶ ἔντονα θρησκευτική. Ἡ θρησκευτικότητα τοῦ μεγάλου διηγηματογράφου εἶναι, ἴσως κάποτε παγανιστική, ἐμπνευσμένη περισσότερο ἀπὸ τὴ λαϊκὴ εὐσέβεια καὶ λιγότερο ἀπὸ τὸ πνεῦμα τῆς Ἀποκάλυψης, παρὰ τὴν πλήθουσα μαρτυρία τῶν λειτουργικῶν κειμένων τῆς Ὀρθόδοξης παράδοσης.

Στέλιος Συρμόγλου - Ὁ πασχαλινὸς Παπαδιαμάντης, Ἄρθρο στὸ www.statesman.gr 20 Ἀπριλίου 2011

Η συνέχεια στον ακόλουθο σύνδεσμο : http://www.papadiamantis.org/articles/49-articles/120-syrmoglou

Από σειρά εκπομπών εσωτερικής παραγωγής της ΕΡΤ για τα εκατό χρόνια από το θάνατο του κορυφαίου Έλληνα πεζογράφου Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (3.1.1911 -- 3.1.2011).  Αποσπάσματα από την "Αγι - Αναστασά", την "Τελευταία Βαπτιστική", και τη "Χήρα Παπαδιά" αποδίδει ο Δημήτρης Θερμός. 

ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ ΜΕΣΗΣ ΦΩΝΗΣ (ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΕΝΟΤΗΤΑ 16η)

 

ΑΣΚΗΣΕΙΣ :

 

Α.   Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των ρημάτων :

1. Πᾶσα Θεσσαλία ὅρεσι …………………………  (καλύπτομαι, παρακ.)
2. Ὁρέστης ὑπό τῶν Ἐρινύων …………………………  (διώκομαι, υπερσ.)
3. Οἱ παιδες ἐμοῦ ………………………………  (παιδεύομαι, παρακ.)  καί πρός λιμόν καί δίψαν ἀντέχειν.
4. Ὑμεῖς πάντες …………………………   (πείθομαι, παρακ.)  οὐδέν δικαιοσύνης ἄμεινον εἶναι.
5. Οἱ Ἀθηναῖοι  ………………………..   (ταράττομαι, υπερσ.) ἐκ τῆς ἀγγελίας ἐκείνης.
6. Αἱ τῆς πόλεως πύλαι ὑπό τῶν φυλάκων …………………………  (κλείομαι, υπερσ.)
7. Οἱ στρατιῶται ἐν τῇ νήςῳ ………………………..  (κωλύομαι, παρακ.)
8. Ἐγώ ἅπαντα τόν βίον ………………………. (πολιτεύομαι, παρακ.)  σωφρόνως καί ἀξίως τῆς πόλεως.
9. Αἱ σπονδαί ………………………  (λύομαι, υπερσ.)

  Β.   Να υπογραμμίσετε και να αναγνωρίσετε τους τύπους παρακειμένου και υπερσυντέλικου :

1.      Πολλοί τῶν μαθητῶν συνηθροισμένοι ἦσαν ἐν τῷ αὐλείῳ χώρῳ.

2.       Σωκράτης ἀνεπέπαυτο λαμπρῶς και οὐδόλως ἐτετάρακτο.

3.      Ἡ φθορά ἐξωστράκισται, ὁ δεσμός ὁ χρόνος διαλέλυται.

4.      Αἱ θύραι κεκλεισμέναι ἦσαν.

5.      Ἡ επιστολή ταύτη ἐγέγραπτο ὑπό τοῦ παιδός.

Γ.   Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με απαρέμφατο ή μετοχή παρακειμένου :

1.      Πᾶς τίς αἰσχύνεται ………………………. κακός.  (ὀνομάζομαι, απαρέμφ.)

2.       Ἐνόμιζον τά ἐπιτήδεια  ………………………….  ὑπό βασιλέως.  (κομίζομαι, απαρέμφ.)

3.      Νόμους ……………………….. ὁ Λυκοῦργος οὐκ ἔθηκε.  (γράφομαι, μετοχή)

4.      ………………………… τοῖς νόμοις ἐνέμειναν ταῖς σπονδαῖς.  (πείθομαι, μετοχή)

5.      Οἱ ……………………….. οὐκ ἀχάριστοι εἰσιν.  (σώζομαι, μετοχή)

Δ.   Να αντιστοιχίσετε τους ρηματικούς τύπους της στήλης  Α  με τη γραμματική τους αναγνώριση της στήλης  Β.

                                          Α                                                                              Β

1.      τέταχθε                                                  α.   απαρέμφ. παρακ.

2.       ἐβέβλαψο                                               β.   γ΄ενικό υπερσ.

3.      νενόμισθαι                                              γ.   β΄πληθυντ. παρακ.

4.      δεδεγμένος                                             δ.   β΄ενικό υπερσ.

5.      ἐστράτευτο                                             ε.   α΄πληθυντ. παρακ.

6.      δεδιώγμεθα                                           στ.   μετοχή παρακ.

Ε.   Να συμπληρώσετε τα κενά του πίνακα με τους κατάλληλους ρηματικούς τύπους :

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ	ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ	ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
τειχίζῃ (ει)
θεραπεύεσθαι
ταράττονται
φυτεύομαι
σχίζεται
κηρύττεσθε
τριβόμενος
ἐλπιζόμεθα

 

ΠΗΓΗ :https://sites.google.com/site/archaiaagymnasiou/home/askeseis-diagonismata/a-14

 

ΟΔΥΣΣΕΙΑ : ΡΑΨΩΔΙΑ ω 265 - 377

28η ΕΝΟΤΗΤΑ ω 265-377

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

1. «Η πλαστή ιστορία και το ερώτημα του Οδυσσέα προς τον Λαέρτη» (265-295)

2. «Η απάντηση του Λαέρτη και το ερώτημά του προς τον Οδυσσέα» (301-322)

3. «Η πλαστή απάντηση του Οδυσσέα και η απελπισμένη αντίδραση του Λαέρτη» (325-339)

4. «Η συγκίνηση του Οδυσσέα και η αποκάλυψη της ταυτότητάς του» (340-349)

5. «Η επιτυχής δοκιμασία του Οδυσσέα από τον Λαέρτη» (350-366)

6. «Η συγκίνηση πατέρα και γιου και ο ευχαριστήριος λόγος του Λαέρτη προς τον Δία» (367-377)

ΕΠΙΚΗ ΕΙΡΩΝΕΙΑ

 Στη συνομιλία Οδυσσέα-Λαέρτη υπάρχει επική ειρωνεία, μιας και ο πρώτος παρουσιάζεται στον πατέρα του ως φίλος του γιου του, προσποιείται ότι δε γνωρίζει τίποτα για τη ζωή του γέροντα (στ. 365-372) και προβάλλει μια ψεύτικη ιστορία για την ταυτότητά του (στ. 325-336). Ο Λαέρτης λοιπόν παρουσιάζεται να μη γνωρίζει ούτε ότι μπροστά του έχει τον Οδυσσέα, ούτε ότι οι μνηστήρες σκοτώθηκαν. Η επική ειρωνεία δημιουργεί ένταση και μεγαλώνει την αγωνία του ακροατή-αναγνώστη.

Η ΤΥΠΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ

Όπως και στις περιπτώσεις της αναγνώρισης του Οδυσσέα από τον Τηλέμαχο και την Πηνελόπη, έτσι κι εδώ, εφαρμόζεται η τυπική διαδικασία που έχει τα εξής στάδια :

Α. ΑΠΟΥΣΙΑ (πολυετής απουσία Οδυσσέα)

Β. ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ (απομόνωση πατέρα και γιου)

Γ. ΣΥΓΚΑΛΥΨΗ (συγκάλυψη του Οδυσσέα, καθώς εξιστορεί μια πλαστή ιστορία για την ταυτότητά του)

Δ. ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (αποκάλυψη της πραγματικής ταυτότητας του Οδυσσέα)

Ε. ΔΥΣΠΙΣΤΙΑ (δυσπιστία του Λαέρτη)

Στ. ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ (δοκιμασία του Οδυσσέα με σημάδια, όπως είναι το τραύμα του από τον αγριόχοιρο και τα δέντρα που του είχε χαρίσει κάποτε ο πατέρας του)

Ζ. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ και ΕΚΦΡΑΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ

ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ-ΑΞΙΕΣ ΟΜΗΡΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ : Η φιλοξενία, όπως έχουμε δει και σε πολλά άλλα σημεία του έπους, αποτελούσε βασικό θεσμό της ομηρικής εποχής. Ο ξενιστής (δηλαδή, αυτός που φιλοξενεί) οφείλει να καλοδεχτεί τον ξένο, να του προσφέρει όσα αγαθά διαθέτει, καθώς και στέγη για όσο χρειαστεί και να του χαρίσει δώρα, για να επισφραγίσει τη φιλία τους (στ. 293-295).

ΑΥΤΟΔΙΚΙΑ : Ο Λαέρτης στον ευχαριστήριο λόγο του προς τον Δία, φοβάται την αντεκδίκηση των συγγενών των μνηστήρων (στ. 375-377). Στην ομηρική εποχή ίσχυε ο άγραφος νόμος της αυτοδικίας. Δεν υπήρχε οργανωμένο σύστημα δικαιοσύνης, ούτε γραπτό δίκαιο, με αποτέλεσμα το θύμα ή οι συγγενείς του να φροντίζουν οι ίδιοι να παίρνουν εκδίκηση για την αδικία που υφίσταντο.

ΤΥΠΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΚΑΙ ΤΥΠΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ

στην πατρική μου γη (288) : τυπικό επίθετο

Στον Οδυσσέα απάντησε ο πατέρας του με βουρκωμένα μάτια (301) : τυπική έκφραση

τον δύσμοιρό μου γιο (311) : τυπικό επίθετο

Στα λόγια του αποκρίθηκε ο Οδυσσέας πολύγνωμος (325) : τυπική έκφραση

ανόσια έργα (349) : τυπικό επίθετο

πήρε τον λόγο πάλι ο Λαέρτης πάλι, φώναξε (350) : τυπική έκφραση

Ο Οδυσσέας πολύγνωμος αμέσως αποκρίθηκε (353) : τυπική έκφραση

σημάδια απαραγνώριστα (368) : τυπικό επίθετο

βασανισμένος Οδυσσέας και θείος (370) : τυπικά επίθετα

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ

Οδυσσέας : Στην αρχή της συνομιλίας με τον Λαέρτη είναι πολύ ψύχραιμος. Δεν αποκαλύπτει την ταυτότητά του, γιατί θέλει να δοκιμάσει την αγάπη και την αφοσίωση του πατέρα του. Διηγείται μια πλαστή ιστορία, όπως είχε κάνει κι άλλες φορές στο παρελθόν, φανερώνοντας την ευστροφία του και την πονηριά του. Όταν ο Λαέρτης ξεσπά σε θρήνο, δεν μπορεί να συγκρατηθεί και αποκαλύπτεται στον πατέρα του, δείχνοντας αγάπη και τρυφερότητα.

Λαέρτης : Εργάζεται σκληρά στο περιβόλι, παρά την ηλικία του. Είναι πικραμένος από την απώλεια του γιου του και την κατάσταση που επικρατεί στο παλάτι. Αποτελεί πρότυπο πατέρα, ο οποίος αγαπά βαθιά τον γιο του, λυπάται για την κακή του μοίρα κι όταν ο Οδυσσέας του αποκαλύπτεται, δεν κρύβει τη συγκίνηση και την τρυφερότητά του. Τέλος είναι ευσεβής, μιας και ευχαριστεί τον Δία, αλλά και προνοητικός μιας και σκέφτεται τον κίνδυνο από τις πιθανές αντεκδικήσεις των συγγενών των μνηστήρων.

 ΠΗΓΗ : http://skapanefs.blogspot.gr 

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ

Η επιστολή ή το γράμμα είναι ένα είδος επικοινωνιακού λόγου, πολύ χρήσιμο για την κοινωνική μας ζωή. Υπάρχουν διάφορα είδη επιστολών. Μια επιστολή μπορεί να είναι φιλική ή τυπική-επίσημη, ανάλογα με το ποιος είναι ο αποδέκτης της (παραλήπτης), ποια είναι η σχέση του με τον αποστολέα και ποιος είναι ο σκοπός για τον οποίο γράφεται.

•   Σε ποιους μπορεί να γράφουμε επιστολές ή γράμματα;

- Σε φιλικά ή σε συγγενικά μας πρόσωπα (φιλική επιστολή)

- Σε ένα πρόσωπο που κατέχει κάποιο αξίωμα (π.χ. στο Δήμαρχο της πόλης μας) ή σε μια ομάδα που εκπροσωπεί έναν επίσημο φορέα – Οργανισμό (π.χ. στο Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης μας, στην Αρχή Ραδιοτηλεόρασης / τυπική-επίσημη επιστολή)

- Σε μια κοινωνική ομάδα (π.χ. στους συμπολίτες μας μέσω μιας εφημερίδας ή ενός περιοδικού) / τυπική-επίσημη επιστολή)

• Ποιοι είναι οι στόχοι μας, όταν γράφουμε μια επιστολή;

- να πληροφορήσουμε για συμβάντα και καταστάσεις, να διαπιστώσουμε προβλήματα, να μεταδώσουμε σκέψεις και συναισθήματα , να εκφράσουμε απόψεις, εισηγήσεις, διαμαρτυρίες, να ανακοινώσουμε αποφάσεις, προθέσεις, σκοπούς

• Ποια είναι τα κοινά χαρακτηριστικά γνωρίσματα όλων των επιστολών και σε τι διαφέρει ένα είδος επιστολής από άλλο;

                                                                   Κοινά χαρακτηριστικά :

Α) Τυπική δομή

α) τόπος και ημερομηνία , β) προσφώνηση,γ) περιεχόμενο,δ) επιφώνηση, ε) υπογραφή

Β) Περιεχόμενο - Γλώσσα : (συντομία, σαφήνεια, απλότητα, φυσικότητα, ακρίβεια,  ευπρέπεια, λεπτότητα, ευγένεια)

                                                                     Διαφορές :

Α) Θεματικό περιεχόμενο : (θέμα, απόψεις, ιδέες, κτλ.)

Β) Ύφος : (λεξιλόγιο, επιλογή γραμματικών τύπων και συντακτικών δομών, τύπος της προσφώνησης  και της επιφώνησης ) 

• Ποιο είναι το επικοινωνιακό πλαίσιο μιας επιστολής;

Ο πομπός (αποστολέας), ο δέκτης (παραλήπτης), ο σκοπός για τον οποίο γράφεται η επιστολή.

• Γιατί πρέπει να προσέχω το επικοινωνιακό πλαίσιο της επιστολής;

Επειδή ανάλογα με : ► - τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του αποστολέα και του παραλήπτη

                   (ηλικία, θέση, επάγγελμα, αξίωμα, μόρφωση, προσωπικότητα,  συναισθήματα).

                    - το σκοπό της επιστολής και το πότε γράφεται

                   - τη σχέση μεταξύ του πομπού και του δέκτη

αλλάζουν :ƒ το ύφος,ƒη προσφώνηση,ƒτο θεματικό περιεχόμενο,η επιφώνηση,ƒη γλώσσα

• Ποια είναι τα μέρη μιας επιστολής;

1. Το χωροχρονικό πλαίσιο αναφοράς (τόπος, ημερομηνία):

Γράφεται στο πάνω δεξιό άκρο και περιλαμβάνει τον τόπο και το χρόνο κατά τον οποίο γράφεται η επιστολή: π.χ. Αμμόχωστος, 14 Οκτωβρίου 2005.

Σε περιπτώσεις επιστολής μέσω διαδικτύου γράφεται :

Από : ………………….@ ………………… cy Προς : ………………….@ …………………fr. 
Θέμα : …………………………………………

2. Η προσφώνηση: Αγαπημένη μου μητέρα, Αγαπητέ Αντρέα, Μαρία μου, Αξιότιμε κύριε, Κύριε Διευθυντή, Έντιμε κύριε Υπουργέ, Αγαπητή σύνταξη, .............................

3. Το περιεχόμενο της επιστολής

• Πρόλογος : Aφορμή για τη σύνταξη της επιστολής και στόχος του επιστολογράφου.

• Κύριο Μέρος :ƒ Έκθεση ενός θέματος, ενός προβλήματος, ενός φαινομένου, μιας άποψης.

                      Απόδειξη με τη χρήση λογικών επιχειρημάτων, αποδεικτικών στοιχείων,      διαπιστώσεων, παραδειγμάτων, μαρτυριών. ƒ Απάντηση σε αντίθετες απόψεις.

• Επίλογος : Σύντομη ανακεφαλαίωση κατά την οποία ο επιστολογράφος εκφράζει συμπερασματικά τις σκέψεις του και καλεί τον /την αποδέκτη της επιστολής να ευαισθητοποιηθεί και να δράσει.

4. Η επιφώνηση : (ανάλογη με την προσφώνηση) Με αγάπη / με πολλή αγάπη, Με εκτίμηση  Με σεβασμό, Μετά τιμής,  Φιλικά, Με φιλικούς χαιρετισμούς, Ευχαριστώ για τη φιλοξενία (για επιστολή στον τύπο)

.............................

5. Η υπογραφή : Γεώργιος Γεωργίου (επίσημη επιστολή), Χαριτίνη (φιλική επιστολή) 

Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ (ΙΣΤΟΡΙΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

Μαρτίνος Λούθηρος

α. Η  κρίση  στη  Ρωμαιοκαθολική  Εκκλησία  και  οι  ανθρωπιστές  

Μεταρρύθμιση : θρησκευτική κίνηση (16^ος αι., Γερμανία) που είχε ως αποτέλεσμα τη διάσπαση της καθολικής Εκκλησίας.

Αίτια :   - κρίση της καθολικής Εκκλησίας, αδυναμία να ανταποκριθεί στις ανάγκες των πιστών

-   ηθική διαφθορά του κλήρου, προκλητικός τρόπος ζωής των ανώτερων κληρικών ≠ φτώχεια και αμάθεια του κατώτερου κλήρου

-   οι χριστιανοί βρίσκονται σε σύγχυση, καθώς κυριαρχούνται από την ιδέα του θανάτου και την αγωνία για τη σωτηρία της ψυχής τους

-   η Εκκλησία εκμεταλλεύεται το φόβο τους και πουλά συγχωροχάρτια (έγγραφα άφεσης αμαρτιών)

Ανθρωπιστές : καταδικάζουν τη στάση της Εκκλησίας και προτείνουν ειλικρινή πίστη, βασισμένη στο μήνυμα του Χριστού, άμεση επαφή με την Αγία Γραφή

β. Η  προτεσταντική  μεταρρύθμιση  

Γερμανία : μαζική πώληση συγχωροχαρτιών → αντίδραση από το Μαρτίνο Λούθηρο (μοναχό και θεολόγο)

1517 : 95 θέσεις (επιχειρήματα με τα οποία καταδίκαζε τα συγχωροχάρτια) → αφορισμός του από τον Πάπα → ο Λούθηρος έκαψε δημόσια το σχετικό έγγραφο,  Βούλα .

Διάδοση της Μεταρρύθμισης : ο Λούθηρος δίδασκε ότι η σωτηρία της ψυχής είναι αποτέλεσμα μόνο της πίστης

Διαδόθηκε ταχύτατα στη Γερμανία → ο Γερμανός αυτοκράτορας φοβήθηκε διάσπαση του κράτους του και έθεσε εκτός νόμου το Λούθηρο → οι οπαδοί του διαμαρτυρήθηκαν → διαμαρτυρόμενοι ή προτεστάντες

1555 : «Ειρήνη της Αυγούστας» : συνθήκη που αναγνώριζε τον Λουθηρανισμό

γ. Οι  αντιδράσεις  της   Ρωμαιοκαθολικής  Εκκλησίας    

Οργάνωσε τη δική της μεταρρύθμιση (Αντιμεταρρύθμιση) στη Σύνοδο του Τρέντο, όπου πάρθηκαν αποφάσεις για την ανασυγκρότηση της Εκκλησίας (μοναχικά τάγματα, Ιερά Εξέταση, λογοκρισία βιβλίων)

δ. Η  Ευρώπη  μετά  τη  Μεταρρύθμιση : αποτελέσματα

-   πνευματική διαίρεση της Ευρώπης (καθολικοί, προτεστάντες, ορθόδοξοι)

-   μετάφραση της Βίβλου στις εθνικές γλώσσες, ανάπτυξη της λογοτεχνίας και της εθνικής συνείδησης

-   εξέλιξη επιστήμης, οικονομική ανάπτυξη, κοινωνική ελευθερία

θρησκευτική μεταρρύθμιση from Doiranli


 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ :

1. Τι ήταν η Μεταρρύθμιση και ποιες αιτίες την προκάλεσαν ;
2. Με ποιο τρόπο η Καθολική εκκλησία εκμεταλλευόταν τους πιστούς και πώς αντέδρασε ο Λούθηρος ;
3. Τι σημαίνει ο όρος Αντιμεταρρύθμιση και ποια αποτελέσματα είχε ;  
4. Ποια κατάσταση διαμορφώθηκε στην Ευρώπη μετά τη Μεταρρύθμιση ;

 

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ (ΙΣΤΟΡΙΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

α. Τι  είναι  η  Αναγέννηση  

    Αναγέννηση : ένα καλλιτεχνικό και πνευματικό κίνημα (15^ος -16^ος αι.), που έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την αναβίωση των αξιών της κλασικής αρχαιότητας για τη δημιουργία ενός νέου κόσμου.

β. Μια  νέα  εικόνα  του  κόσμου   

Ο άνθρωπος : διαμορφώνει νέες αντιλήψεις που βασίζονται στην κριτική σκέψη, στις επιστήμες και την πρόοδο

Ιταλία : είναι το κέντρο αυτών των αλλαγών (Φλωρεντία, Ρώμη, Βενετία)

γ. Ο  Ανθρωπισμός  

Ανθρωπισμός : η στροφή προς τη βαθύτερη γνώση της αρχαιότητας

Ανθρωπιστές : είναι οι άνθρωποι των γραμμάτων, ταξιδεύουν στην Ευρώπη για να διαδώσουν τις ιδέες τους : κριτική στις παλιές αντιλήψεις

Οι κυριότεροι ανθρωπιστές : Έρασμος, Ραμπελαί, Τόμας Μόρ

δ. Ο  οικουμενικός  άνθρωπος   

Η δημιουργία του οικουμενικού ανθρώπου είναι ο σκοπός των ανθρωπιστών, δηλ. ενός ανθρώπου με πολλά ψυχικά και πνευματικά χαρίσματα, μορφωμένου και με πίστη στον εαυτό του.

ε. Η  συμβολή  των  Ελλήνων  λογίων  

Οι Έλληνες λόγιοι :  πρόβαλαν τα ελληνικά γράμματα με το διδακτικό και εκδοτικό τους έργο : Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων, Βησσαρίωνας

στ. Η  γέννηση  του  τυπωμένου  βιβλίου  και  η  διάδοση  της  Αναγέννησης  και  του  Ανθρωπισμού  

Αναγέννηση     :  γρήγορα μεταδόθηκαν και σε άλλες χώρες της Ευρώπης

Ανθρωπισμός      χάρη στα ταξίδια και την τυπογραφία

Τυπογραφία :   στη Μαγεντία της Γερμανίας το 1450 ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος δημιούργησε το πρώτο τυπογραφείο  → ταχύτατη διάδοση σε όλη την Ευρώπη

Αποτελέσματα :   -  τα τυπωμένα βιβλία πιο φτηνά και λιγότερο ογκώδη

-   οι άνθρωποι έρχονται κοντά στη γνώση

-   προσπαθούν για τη βελτίωση της θέσης τους στην κοινωνία

ζ. Τέχνη : ο Μιχαήλ Άγγελος είναι ο σημαντικότερος καλλιτέχνης της Αναγέννησης, ζωγράφισε την οροφή της Καπέλα Σιξτίνα (παρεκκλήσι) στο Βατικανό.

2. αναγέννηση και ανθρωπισμός from mavraroda


 

Οι μεγάλοι ζωγράφοι της Αναγέννησης from Doiranli


 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ :

1. Τι ήταν η Αναγέννηση και ποιοι παράγοντες προετοίμασαν την εμφάνισή της ;
2. Ανθρωπισμός : ορισμός, κυριότεροι εκπρόσωποι και η δράση τους.
3. Με ποιο τρόπο συνέβαλαν οι Έλληνες λόγιοι στην ενίσχυση των ανθρωπιστικών σπουδών ; Ανάφερε τους σημαντικότερους.
4. Τι γνωρίζετε για την εφεύρεση της τυπογραφίας και τη σημασία της ;

 

ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΗ ΖΟΡΜΠΑ - ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ (ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

Νίκος Καζαντζάκης : Ένας ταξιδευτής σε τόπους και ιδέες  : μια εκπαιδευτική εφαρμογή από το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης :http://www.historical-museum.gr/webapps/kazantzakis-school/lyk01.php

 Δείτε ανάλυση του αποσπάσματος εδώ

 

Ν.Καζαντζάκης, Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά from Georgia Dimitropoulou

Φύλλο εργασίας

1.Να εντοπίσετε τα πρόσωπα του αποσπάσματος. Να διερευνήσετε τη σχέση τους.

2.Να αφηγηθείτε την ιστορία με τη φωνή του Ζορμπά (σε α΄ πρόσωπο).
3. Να εντοπίσετε τον αφηγητή. Είναι δραματοποιημένος και γιατί;
4. Με ποια εστίαση μας δίνεται η αφήγηση;
5. Να εντοπίσετε τα στοιχεία ρεαλισμού στο απόσπασμα.
6. Ποια είναι η αφορμή για το διάλογο των ηρώων σχετικά με το θάνατο και τις αλήθειες της ζωής;
7. Να εντοπίσετε τα στοιχεία που αναδεικνύουν το δυϊσμό του Ν. Καζαντζάκη. (Καζαντζάκης και Ζορμπάς ως alter ego του Καζαντζάκη, βιβλίο εκπαιδευτικού)
8. Να σχολιάσετε τη γλώσσα του συγγραφέα. Να τη συγκρίνετε με τη γλώσσα του Παπαδιαμάντη (Μοιρολόγι της φώκιας, Πατέρα στο σπίτι).
9. Να εντοπίσετε στοιχεία του αποσπάσματος που αποδεικνύουν τη μεταφυσική αγωνία του Καζαντζάκη.
10. Να σχολιάσετε τις αφηγηματικές τεχνικές του αποσπάσματος
11.Είναι διαχρονικά τα μηνύματα του κειμένου; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.


ΠΗΓΗ : http://alldayschool.blogspot.gr

ΟΔΥΣΣΕΙΑ : ΡΑΨΩΔΙΑ ψ 89-381

27η ΕΝΟΤΗΤΑ ψ 89-381

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

1. «Η Ευρύκλεια μαζί με την Πηνελόπη κατεβαίνουν στο μέγαρο» (89-111)

2. «Ανταλλαγή λόγων Τηλέμαχου-Πηνελόπης-Οδυσσέα» (112-135)

3. «Διάλογος Οδυσσέα-Πηνελόπης και αναγνώριση» (176-270)

4. «Διάλογος Οδυσσέα-Πηνελόπης για τα παθήματά τους» (335-381)

Η ΤΥΠΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ

Όπως και στην περίπτωση της αναγνώρισης του Οδυσσέα από τον Τηλέμαχο, έτσι κι εδώ, εφαρμόζεται η τυπική διαδικασία που έχει τα εξής στάδια :

 

Α. ΑΠΟΥΣΙΑ (πολυετής απουσία Οδυσσέα)

Β. ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ (απομόνωση των δύο συζύγων)

Γ. ΣΥΓΚΑΛΥΨΗ (συγκάλυψη του Οδυσσέα, καθώς αρχικά έχει τη μορφή ζητιάνου)

Δ. ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (αποκάλυψη της ταυτότητας από την Ευρύκλεια και τον Τηλέμαχο και αποκατάσταση της εξωτερικής εμφάνισης του Οδυσσέα)

Ε. ΔΥΣΠΙΣΤΙΑ (δυσπιστία της Πηνελόπης)

Στ. ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ (δοκιμασία του Οδυσσέα με σημάδια που είναι μόνο στο ζευγάρι γνωστά π.χ. κλίνη)

Ζ. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ και ΕΚΦΡΑΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ

Η αναγνώριση του Οδυσσέα από την Πηνελόπη γίνεται σε 3 στάδια :

 

1^ο στάδιο (89-111) : Αποκάλυψη από την Ευρύκλεια της ταυτότητας του Οδυσσέα – Δυσπιστία Πηνελόπης.

2^ο στάδιο (112-135) : Συγκάλυψη Οδυσσέα, καθώς είναι ακόμα μεταμορφωμένος σε ζητιάνο – Αποκάλυψη από τον Τηλέμαχο της ταυτότητας του Οδυσσέα – Δυσπιστία Πηνελόπης.

3^ο στάδιο (176-270) : Απομόνωση των δύο συζύγων – Αποκάλυψη Οδυσσέα με την αποκατάσταση της εξωτερικής του εμφάνισης – Δυσπιστία Πηνελόπης – Δοκιμασία με το συζυγικό κρεβάτι – Αναγνώριση και έκφραση συναισθημάτων.

 

ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΚΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥΣ

Μετά τη μνηστηροφονία ο Οδυσσέας αντιμετωπίζει ένα νέο μεγάλο πρόβλημα. Γνωρίζει ότι σύμφωνα με τους θεσμούς της κοινωνίας θα έπρεπε να αυτοεξοριστεί για να αποφύγει την αντεκδίκηση των συγγενών των μνηστήρων. Φυσικά όμως δεν έχει καμιά διάθεση να ξαναφύγει από την πατρίδα του τη στιγμή που μόλις νόστησε έπειτα από την εικοσαετή του περιπέτεια. Μηχανεύεται λοιπόν ένα νέο σχέδιο : α) στήνει μια γαμήλια γιορτή για να νομίζουν ότι η Πηνελόπη παντρεύτηκε κάποιον από τους μνηστήρες και να κερδίσει χρόνο και β) σχεδιάζει να βρει καταφύγιο στο κτήμα του Λαέρτη.

Ο «ΜΙΚΡΟΣ ΑΠΟΛΟΓΟΣ» ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ

Μετά την αναγνώριση του Οδυσσέα από την Πηνελόπη και το ξανασμίξιμό τους, οι σύζυγοι αναφέρονται στα παθήματά τους όσο καιρό ο ένας ζούσε μακριά από τον άλλο. Η Πηνελόπη αφηγείται τις ανόσιες πράξεις των μνηστήρων που ρήμαζαν τα αγαθά του παλατιού και ο Οδυσσέας (μέσω του ποιητή, σε πλάγιο λόγο και με λίγους στίχους) μιλά για τις περιπέτειές του από την χώρα των Κικόνων ως την Ωγυγία. Η αφήγηση του Οδυσσέα είναι περιληπτική μιας και οι ακροατές έχουν ενημερωθεί για τις περιπέτειές του σε προηγούμενα σημεία του έπους. Ο Οδυσσέας δεν λέει τίποτα για τις ερωτικές του περιπέτειες με την Κίρκη, την Καλυψώ και τη Ναυσικά για ευνόητους λόγους…

ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ-ΑΞΙΕΣ ΟΜΗΡΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

 

Α. Οι θεοί είναι δυσνόητοι (93-94) : Οι θεοί λέει η Πηνελόπη μπορούν να παραπλανούν τους ανθρώπους και να τους δοκιμάζουν ανάλογα με τη συμπάθεια ή την αντιπάθειά που τρέφουν γι’ αυτούς. Έτσι πιστεύει ότι το έργο της μνηστηροφονίας πρέπει να αποδοθεί στους θεούς και όχι στον Οδυσσέα., αμφισβητώντας τα λεγόμενα της Ευρύκλειας.

Β. Οι θεοί λαμβάνουν διαμεσολαβητικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων (178-179) : η Αθηνά παρεμβαίνει όχι για να οδηγήσει αυτόματα στην αναγνώριση, αλλά για να τη διευκολύνει, ξαναδίνοντας στον Οδυσσέα την πραγματική του μορφή.

Γ. Η Μοίρα παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων (352) : η αναβολή του νόστου του Οδυσσέα παρά τη φιλοξενία και τις διευκολύνσεις του Αίολου ήταν αποτέλεσμα της διαφορετικής άποψης που είχε η Μοίρα του Οδυσσέα, η οποία του επιφύλασσε κι άλλα βάσανα.

ΕΠΙΚΗ ΕΙΡΩΝΕΙΑ

Η Πηνελόπη είναι δύσπιστη απέναντι στον Οδυσσέα, παρά τα λεγόμενα της Ευρύκλειας, του Τηλέμαχου, αλλά και του ίδιου του συζύγου της. Εμείς βέβαια, γνωρίζουμε ότι ο άνθρωπος που έχει απέναντί της είναι πράγματι ο Οδυσσέας.

ΠΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

1. Το σχέδιο του Οδυσσέα για την αντιμετώπιση της αντεκδίκησης των συγγενών των μνηστήρων προοικονομεί τη σύγκρουση με αυτούς.

2. Η προθυμία του Οδυσσέα να υποβληθεί στη δοκιμασία της Πηνελόπης (132-135), η παρέμβαση της Αθηνάς που χαρίζει στον Οδυσσέα νεότητα και ομορφιά (178-179), καθώς και η δοκιμασία στην οποία τελικά υποβάλλεται ο Οδυσσέας προετοιμάζουν τους ακροατές για την αναγνώριση.

ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ

Η δυσπιστία της Πηνελόπης (93-94, 122-128, 199-201) και η προτεραιότητα που δίνει ο Οδυσσέας στο σχέδιο για την αντιμετώπιση των συγγενών των μνηστήρων (130-135) επιβραδύνουν την αναγνώριση του ήρωα από τη σύζυγό του.

ΠΑΡΕΚΒΑΣΗ

Η διήγηση των περιπετειών του Οδυσσέα, ο «Μικρός Απόλογος» αποτελεί παρέκβαση στην εξέλιξη του μύθου.

ΕΙΚΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟΝ

Είναι αναγκαίο η διήγηση των περιπετειών του Οδυσσέα προς την Πηνελόπη να είναι σύντομη, μιας και οι ακροατές έχουν ήδη ενημερωθεί αναλυτικά για όλες τις περιπέτειες. Μας φαίνεται λογικό (εικός) ότι η διήγηση κρατάει λίγο μιας και γίνεται στο τέλος μιας ιδιαίτερα εξαντλητικής για τον Οδυσσέα μέρας (είχε προηγηθεί η μνηστηροφονία)

ΤΥΠΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΚΑΙ ΤΥΠΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ

πήρε ξανά το λόγο η Πηνελόπη, λογική και φρόνιμη (97) : τυπική έκφραση

άθλια ρούχα (111, 134) : τυπικό επίθετο

τότε ο Τηλέμαχος, επιτιμώντας, μίλησε άσχημα στη μάνα του (112) : τυπική έκφραση

Του αντιμίλησε με τη δική της λογική η Πηνελόπη (121) : τυπική έκφραση

βασανισμένος ο Οδυσσέας και θείος (129-130) : τυπικά επίθετα

τα λόγια του πετούσαν σαν πουλιά (131) : τυπική έκφραση

τον μεγαλόψυχο Οδυσσέα (176) : τυπικό επίθετο

χλαμύδα ωραία (178) : τυπικό επίθετο

στην πατρική του γη (193,378) : τυπικό επίθετο

του αντιμίλησε με λογική και φρόνηση η Πηνελόπη (198) : τυπική έκφραση

μακρόκουπο καράβι (201) : τυπικό επίθετο

σημάδι(α) απαραγνώριστο(α) (213-214, 233, 253) : τυπικό επίθετο

μακρόφυλλης ελιάς (221) : τυπικό επίθετο

θεία γυναίκα (337) : τυπικό επίθετο

θείος Οδυσσέας (342) : τυπικό επίθετο

γενναίους συντρόφους (349) : τυπικό επίθετο

γρήγορο καράβι (368) : τυπικό επίθετο

νύμφη Καλυψώ (370) : τυπική έκφραση

θολωτές σπηλιές (372) : τυπικό επίθετο

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ

Οδυσσέας : Είναι πρόθυμος να υποστεί τη δοκιμασία της Πηνελόπης και υπομονετικός με τη δυσπιστία της (129-130). Δεν φαίνεται να βιάζεται για την αναγνώριση, καθώς είναι βέβαιος ότι η Πηνελόπη θα ξεπεράσει τις αναστολές της. Για άλλη μια φορά φαίνεται προνοητικός και εύστροφος μιας και καταστρώνει άμεσα ένα σχέδιο αντιμετώπισης της αντεκδίκησης των συγγενών των μνηστήρων (132-135). Στη συνέχεια η δυσπιστία της Πηνελόπης και η απόμακρη στάση της τον κάνει να χάσει τη ψυχραιμία του και να αγανακτήσει (189-194). Όταν η γυναίκα του αποφασίζει να τον δοκιμάσει, παγιδεύεται στο τέχνασμά της και αναγκάζεται να αναφέρει χαρακτηριστικά σημάδια που πείθουν τελικά την Πηνελόπη και οδηγούν στην αναγνώριση (206-231). Στη συνέχεια είναι τρυφερός και εκδηλώνει τα συναισθήματά του προς τη σύζυγό του (259-260). Με ιδιαίτερη προσοχή και διακριτικότητα αφηγείται τις περιπέτειές του στην Πηνελόπη, αποφεύγοντας να κάνει αναφορά σε γεγονότα που θα μπορούσαν να την κάνουν να ζηλέψει ή να στεναχωρηθεί (Κίρκη, Καλυψώ, Ναυσικά)

 

Πηνελόπη : παρουσιάζεται αρχικά επιφυλακτική και δύσπιστη. Αδυνατεί να πιστέψει τους ισχυρισμούς της Ευρύκλειας ότι επέστρεψε ο Οδυσσέας στο παλάτι και γι’ αυτό κατεβαίνει κάτω να διαπιστώσει με τα μάτια της (92-101). Συνεχίζει να είναι διστακτική ακόμα κι όταν βλέπει τους νεκρούς μνηστήρες και τον Οδυσσέα (έστω και ως ζητιάνο). Παραμένει λοιπόν σιωπηλή και συμπεριφέρεται με ψυχρότητα, αφού φοβάται μήπως έχει απέναντί της κάποιον που προσπαθεί να την εξαπατήσει (108-11, 122-128). Ακόμα και όταν ο Οδυσσέας παρουσιάζεται μπροστά της λουσμένος, καθαρός και όμορφος είναι διστακτική, κάτι που εκνευρίζει το σύζυγό της (189-197). Στη συνέχεια διακρίνεται για την ευστροφία και την επινοητικότητά της, παγιδεύοντας τον Οδυσσέα με τη «δοκιμασία της κλίνης» (202-206). Έτσι, αποδεικνύεται αντάξια σύζυγος ενός πολυμήχανου ηγέτη. Στο τέλος όταν αναγνωρίζει τον Οδυσσέα εκδηλώνεται με τρυφερότητα και αγάπη προς τον άνδρα της (232-245)

 

Τηλέμαχος : είναι παρών στην 1^η συνάντηση του ζευγαριού μετά τη μνηστηροφονία. Θυμώνει με τη ψυχρή στάση της μητέρας του και είναι ιδιαίτερα επικριτικός μαζί της (112-120). Έχει σημαντικό ρόλο γιατί με τη στάση του και τα επικριτικά σχόλια προς την Πηνελόπη την αναγκάζει να αιτιολογήσει τη στάση της και βοηθά τους γονείς του να επικοινωνήσουν.

 Επιμέλεια : Νίκος Μελιγκώνης : http://skapanefs.blogspot.gr 

 

Οδύσσεια χ φύλλο εργασίας from gskoubaflos