ΤΑ ΔΕΛΦΙΝΙΑ
Είναι μια ευχάριστη διασκέδαση στο μονότονο ταξίδι, στο
μονότονο πέλαγος, η εμφάνιση των δελφινιών. Καθώς το πλοίο διασχίζει το
πέλαγος, παρουσιάζονται ξαφνικά στην επιφάνεια και προχωρούν με κυματοειδείς
κινήσεις ακολουθώντας την πορεία του καραβιού, φαίνονται, χάνονται,
ξαναφαίνονται, ανεβοκατεβαίνουν, ψηλώνουν, χαμηλώνουν, όσο που εξαφανίζονται
ολότελα. Οι επιβάτες δεν χορταίνουν το θέαμα.
Το δελφίνι είναι κήτος, δηλαδή ζώο θηλαστικό με αίμα θερμό
και πνευμονική αναπνοή. Έχει σώμα παχουλό, μαύρη ράχη και λευκή κοιλιά. Δυο
ματάκια μικρά, που μόλις φαίνονται. Μια ουρά μεγάλη και δυνατή, που μοιάζει σα
μισοφέγγαρο. Ρύγχος μακρύ και μεγάλο, που μοιάζει σα ράμφος, με σαγόνια γερά
οπλισμένα με αμέτρητα δόντια μικρά και πολύ κοφτερά.
Στη γρηγοράδα έρχεται πρώτο. Κανένα ψάρι δεν αποφασίζει να
παραβγεί μαζί του στο τρέξιμο. Το δελφίνι έρχεται επίσης πρώτο και στην εξυπνάδα.
Σε διάφορα ενυδρεία διατηρούνται δελφίνια σχεδόν ημερωμένα, που γνωρίζουν το
φύλακά τους και τροφοδότη τους και δέχονται τροφή από τα χέρια του και παίζουν
μαζί του κι εκτελούν διάφορα νούμερα.
Από τα παλιά χρόνια οι ναυτικοί θαυμάζουν και αγαπούν το
δελφίνι. Είναι γι’ αυτούς μια ζωντανή παρουσία, μια συντροφιά στο απέραντο
πέλαγος κι ένα πλάσμα ξένοιαστο κι ελεύθερο, που καλπάζει στα κύματα σαν άλογο
και χαίρεται τη θάλασσα. Ταξιδεύει κι αυτό όπως το καράβι τους κι έρχεται κοντά
τους και πλέει στο πλευρό του καραβιού, σαν να παραβγαίνει μαζί του στο
τρέξιμο, ή προχωρεί κάνοντας γύρους, πλάι, μπροστά, δεξιά, αριστερά και
φαίνεται και χάνεται και φεύγει και ξαναέρχεται. Τώρα το βλέπεις μπροστά σου να
προσπερνάει το καράβι, σε λίγο το έχεις στο πλευρό σου ή το αφήνεις πίσω, σε
λίγο πάλι να το μπροστά να διασταυρώνεται με την πλώρη ή να βραδυπορεί σαν να
σε περιμένει. Και δεν είναι ένα, είναι πολλά, μια θάλασσα γεμάτη από ράχες
μαυροπράσινες που αναδύονται και βυθίζονται κάθε στιγμή.
Οι θαλασσινοί τα καμαρώνουν. Περνούν την ώρα τους μαζί τους.
Τους αρέσει πολύ αυτό το παιχνιδιάρικο θαλασσινό θηρίο, που δεν πειράζει άνθρωπο
ποτέ, που κολυμπάει σαν γοργόνα και ταξιδεύει με χάρη και με λεβεντιά. Το
βλέπουν σα στοιχειό, που βγαίνει μέσα από τα κύματα κι έχει πάνω του όλη τη
δύναμη και όλη την ομορφιά της θάλασσας. Ξέρουν πως είναι ένα πλάσμα δυνατό κι
ελεύθερο κι έχουν ακούσει πως αγαπά τη μουσική και πως δίνει βοήθεια στους
ναυαγούς, πως τους παίρνει στην πλάτη του και τους βγάζει έξω στην ξηρά.
Από εδώ ακριβώς ξεφυτρώνει ο μύθος του Αρίωνα. Μουσικός ήταν
ο Αρίωνας και μάγευε με τη μουσική του ανθρώπους και ζώα και πουλιά, και τα
δελφίνια πήγαιναν κοντά του, όταν τον άκουγαν να παίζει άρπα ή κάποιο άλλο
όργανο μουσικό. Και μια μέρα τον έπιασαν οι πειρατές, καθώς ταξίδευε, και τον
απογύμνωσαν και τον πέταξαν στο πέλαγος. Κι ένα δελφίνι έτρεξε αμέσως και τον
πήρε στην πλάτη του και τον έβγαλε στο Ταίναρο.
Θέμος Ποταμιάνος, «Τα δελφίνια», Ανθολόγιο Νεοελληνικών
Κειμένων, Ζωή Σπυροπούλου & Αντώνης Δελώνης, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, 2000
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ :
1. α) Ποιος είναι ο σκοπός του κειμένου ;
β) Ποιο είναι το ύφος του (οικείο, επίσημο,
φιλικό, απόμακρο, απότομο, τυπικό);
2. α) Υπογραμμίστε τα ρήματα στη δεύτερη παράγραφο του κειμένου.
β) Σε ποιο
χρόνο βρίσκονται;
γ) Τι προσδίδει αυτός ο χρόνος στην περιγραφή;
3. Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο σε κάθε μια από τις παραγράφους
του κειμένου.
4. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε μια παράγραφο.
5. Στις ακόλουθες ονοματικές φράσεις να υπογραμμίσετε τα
επίθετα και να γράψετε τα αντίθετά τους, όπως στο παράδειγμα :
|
Ευχάριστη δραστηριότητα
|
δυσάρεστη
|
|
Μονότονο πέλαγος
|
|
|
Αίμα θερμό
|
|
|
Ουρά δυνατή
|
|
|
Γεμάτη θάλασσα
|
|
|
Πλάσμα δυνατό
|
|
