ΙΛΙΑΔΑ : ΡΑΨΩΔΙΑ Ζ 369 -529 ΕΚΤΟΡΟΣ ΚΑΙ ΑΝΔΡΟΜΑΧΗΣ ΟΜΙΛΙΑ (Ο Έκτορας συναντά την Ανδρομάχη)

Τόπος : πύλες της Τροίας, ανάκτορα της Τροίας

Χρόνος : 22^η μέρα της Ιλιάδας ( πρώτη ημέρα μάχης)

Πρόσωπα : Έκτορας και Ανδρομάχη

Αφηγηματικές τεχνικές

• Στην ενότητα υπάρχει η αφηγηματική τεχνική των «άστοχων ερωτημάτων», (  βλ. σελ. 78 σχολικού βιβλίου).

• Η σκηνή της συνάντησης Έκτορα και Ανδρομάχης δίνεται κινηματογραφικά : πρώτα παρουσιάζεται το σκηνικό (Σκαιές Πύλες), έπειτα οι δύο πρωταγωνιστές , εστιάζοντας ο ποιητής στις κινήσεις πριν καταλήξει στο βλέμμα και την έκφραση του προσώπου τους. Ο Όμηρος δίνει τη συνάντηση με διακριτικότητα, ευγένεια και λιτότητα.

• Οι στίχοι 414 - 528 αποτελούν αναδρομική αφήγηση, όπου η Ανδρομάχη θυμάται τη μοίρα της οικογένειάς της.

• Στους στ. 448 - 449 υπάρχει προοικονομία της πτώσης της Τροίας.

• Στις ευχές του Έκτορα προς το γιο του υπάρχει έντονη επική ειρωνεία, καθώς γνωρίζουμε το τραγικό τέλος του Αστυάνακτα. ( βλ. σελ. 78 σχολικού βιβλίου).

• Στους στ. 401 και 506 - 514 έχουμε δύο παρομοιώσεις, μια σύντομη και μια εκτεταμένη.

Ιδεολογικά στοιχεία- στοιχεία πολιτισμού

·         Στ. 440 - 465 : Στο λόγο του Έκτορα  γίνεται αναφορά στις ηθικές αξίες που ρύθμιζαν τη ζωή και τη συμπεριφορά των ηρώων της ομηρικής εποχής. Βασική αξία ήταν η αιδώς (ντροπή), απέναντι στον εαυτό τους και την κοινωνία γενικότερα. Ο ήρωας - πολεμιστής έχει ευθύνη να φανεί γενναίος, έστω και αν ο αγώνας του δεν θα είναι νικηφόρος, αλλά θα τον οδηγήσει στο θάνατο. Καθήκον του γιου ήταν να διαφυλάξει την πατρική δόξα, να την αυξήσει και να την κληροδοτήσει στους δικούς του γιους.

·         Στ. 418 : η καύση των νεκρών ήταν ταφική συνήθεια της εποχής του Ομήρου και όχι του τρωικού πολέμου, που αντανακλά τα μυκηναϊκά  χρόνια. Οι νεκροί τότε θάβονταν σε τάφους. Εδώ έχουμε αναχρονισμό.

·         Στ. 454- 458 : ο Έκτορας περιγράφει τη σκληρή ζωή που περίμενε τις γυναίκες αιχμάλωτες του πολέμου: σκλαβιά, άσχημη μεταχείριση, εκμετάλλευση.

·         Στ. 489 κ.εξ. : η μοιρολατρία της σκέψης του Έκτορα, ότι όλα είναι γραμμένα από τη μοίρα, είναι ανάλογη και με σημερινές αντιλήψεις (π.χ. «ό,τι γράφει δεν ξεγράφει κτλ.»)

Χαρακτηρισμός προσώπων (Ηθογράφηση)

Έκτορας

Είναι η κυρίαρχη μορφή στη ραψωδία Ζ. Η προσωπικότητά του εδώ δεν είναι μόνο του πολεμιστή, αλλά και του συζύγου και πατέρα. Ως πολεμιστής δε νιώθει άνετα μακριά από το πεδίο της μάχης, στέκεται στο κατώφλι του σπιτιού του, ωστόσο είναι μεγάλη η επιθυμία του να δει τη γυναίκα και το παιδί του. Αγαπά ειλικρινά την Ανδρομάχη, συμμερίζεται τους φόβους της, αλλά οι ευθύνες που έχει απέναντι στην πατρίδα και το λαό του βαραίνουν περισσότερο. Είναι συναισθηματικά φορτισμένος, περισσότερο εκδηλωτικός με το παιδί του, πιο συγκρατημένος, αλλά γεμάτος αγάπη σύζυγος. Το ζευγάρι είναι στενά δεμένο και μέσω του παιδιού του. Είναι τραγικό πρόσωπο, γιατί γνωρίζει το τέλος του και παρόλα αυτά μένει πιστός στο καθήκον του. Με τον αδερφό του τον Πάρη δεν είναι εδώ τόσο αυστηρός, αλλά αναγνωρίζει τη γενναιότητά του και του υπενθυμίζει τις ευθύνες του.

Ανδρομάχη

Είναι τρυφερή, ευαίσθητη και αφοσιωμένη σύζυγος και μητέρα. Η ψυχολογία της είναι ταραγμένη, αγωνιά και ανησυχεί για το μέλλον, έχοντας βιώσει πολλές συμφορές με την οικογένειά της στο παρελθόν. Δε μπορεί να διανοηθεί τη ζωή της χωρίς τον Έκτορα. Λειτουργεί με το συναίσθημα, τα επιχειρήματά της έχουν ως στόχο να συγκινήσουν τον Έκτορα και να προστατέψουν την οικογένειά της. Η αμοιβαιότητα των αισθημάτων της με του Έκτορα είναι εμφανής. Η τραγική της μοίρα την τοποθετεί ως σύμβολο όλων των γυναικών, που υφίστανται όλες τις οδυνηρές συνέπειες ενός πολέμου.

(Επιλογή σχολίων από το βοήθημα Βολονάκη)