ΟΔΥΣΣΕΙΑ : α 26 - 108

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ (ΣΤ.26-108)

                              

                                           

1)Ποιοι θεοί συμμετέχουν στο συμβούλιο των θεών; Ποιοι από αυτούς είναι φιλικοί και ποιοι εχθρικοί προς τον Οδυσσέα ; Να τους κατατάξετε στον παρακάτω πίνακα ανάλογα με τη διάθεσή τους

Φιλικοί	Εχθρικοί

2) Ποιο παράδειγμα χρησιμοποιεί ο Δίας για να εκφράσει την άποψή του για το ζήτημα της ‘’απονομής δικαιοσύνης’’;

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3) Ποια είναι η σχέση του ανθρώπου με τη μοίρα σύμφωνα με το Δία;

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4) Ποιος ήταν ο Αίγισθος και πώς συνδέεται η μοίρα του με αυτή του Οδυσσέα;                  

                                    

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5)Ποιο είναι το διπλό σχέδιο της Αθηνάς ; Πώς νομίζεις ότι οι 2 αποφάσεις των θεών, που σχετίζονται με αυτό, θα βοηθήσουν τον Οδυσσέα;

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

6) Στην παρακάτω στήλη να γράψετε τα πρόσωπα που αναφέρονται  στη σκηνή  της πρώτης αγοράς των θεών  και ποια επίθετα χαρακτηρίζουν το καθένα

Πρόσωπα	Επίθετα

ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ :

1)Προοικονομία

Ο Όμηρος προετοιμάζει συχνά τους ακροατές του για όσα θα ακολουθήσουν με διάφορους τρόπους: άλλοτε προγραμματίζει τη δράση, όπως με το ταξίδι του Ερμή στο νησί της Καλυψώς και της Αθηνάς στην Ιθάκη (στ. 97-107), άλλοτε προειδοποιεί για την εξέλιξη της δράσης, όπως για τον νόστο του Οδυσσέα (στ. 89-90), άλλοτε προϊδεάζει απλώς για την τύχη ορισμένων ηρώων, όπως για την τιμωρία των μνηστήρων (στ. 54-55) κτλ. Γενικά, «ποτέ μέσα στην Οδύσσεια δεν συναντούμε τα κύρια θέματα αμέσως πάνω στην πραγματοποίησή τους, προτού ο ποιητής με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μάς προειδοποιήσει γι' αυτά». 

Η συστηματική προετοιμασία για τα επόμενα λέγεται προοικονομία. Με την αφηγηματική αυτή τεχνική το βάρος δεν δίνεται τόσο στο τι θα συμβεί, όσο στο πώς αυτό θα παρουσιαστεί.

2) Ανθρωπομορφισμός

 Οι αρχαίοι Έλληνες φαντάζονταν τους θεούς τους παρόμοιους με τους ανθρώπους (θεϊκός ανθρωπομορφισμός). Αυτό δεν σημαίνει μόνο ότι τους φαντάζονταν με ανθρώπινη μορφή, αλλά και ότι σκέφτονταν, αισθάνονταν, μιλούσαν και ενεργούσαν όπως οι άνθρωποι, σε ανώτερο όμως βαθμό. Η κοινωνία τους ήταν αναπαράσταση της ανθρώπινης κοινωνίας της ομηρικής εποχής, που είχε χαρακτήρα πατριαρχικό.

 
  Για την ανάλυση της ενότητας δείτε εδώ:

2^η ενότητα

ΑΠΟΔΟΣΗ ΝΟΗΜΑΤΟΣ

Ξεκινά η συγκέντρωση των θεών με πρώτο ομιλητή το Δία που αναφέρεται γενικά στα σφάλματα των ανθρώπων και τους κατηγορεί ότι φταίνε οι ίδιοι για τις συμφορές τους. Συγκεκριμένα αναφέρεται στο θάνατο του Αιγίσθου. Η Αθηνά βρίσκει την ευκαιρία να αναφέρει το θέμα του Οδυσσέα και προτείνει να στείλουν τον Ερμή στο νησί της Καλυψώς ν’ αναγγείλει πως έφτασε η ώρα της επιστροφής του στην πατρίδα . Όσο για την ίδια, θα πάει στην Ιθάκη να βοηθήσει τον Τηλέμαχο με τους μνηστήρες και να τον πείσει να πάει στη Σπάρτη και την Πύλο για να μάθει για το γυρισμό του πατέρα του.

ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ  

Ερμής(97):Ήταν ο αγγελιοφόρος των θεών.  Σύμβολό του ήταν τα χρυσά πέδιλα και το ραβδί με το οποίο αποκοίμιζε και ξυπνούσε όποιον ήθελε.

Αχαιοί:Η ισχυρότερη φυλή των Ελλήνων που είχε έδρα της τη Θεσσαλία. Ο Όμηρος χρησιμοποιεί συχνά το όνομα αυτό για όλους τους Έλληνες.

Σπάρτη: Πρωτεύουσα της Λακωνίας, όπου βασίλευε ο Μενέλαος.

Πύλος:Πόλη της Μεσσηνίας που είχε βασιλιά της το σοφό Νέστορα.

Αίγισθος : πρόσωπο της ελληνικής μυθολογίας. Αποτελεί τον καρπό της ανοσιώτερης αιμομιξίας, ήταν γιος του Θυέστη και της κόρης του Πελοπείας από τη Λαοδάμεια και κατά το γένος από πατέρα αλλά και μητέρα Τανταλίδης, που για ολόκληρο το γένος του Ταντάλου, από της σφαγής του πατρός του Πέλοπα, η αγανάκτηση των Ολυμπίων θεών εκδηλωνόταν σε κάθε γενεά με φρικαλεότητες εκ μέρους των μελών, έτσι ώστε όλοι να εξοντωθούν .Τον Θυέστη είχε εκδιώξει από τις Μυκήνες ο Ατρέας, μεγαλύτερος αδελφός του, αφού προηγουμένως του είχε προσφέρει σε γεύμα τα ίδια του τα παιδιά, επειδή είχε καταφέρει να σαγηνέψει τη σύζυγό του Αερόπη με αποτέλεσμα να σφετεριστεί το θρόνο. Εκδιωκόμενος ο Θυέστης ζήτησε άσυλο στον Βασιλέα της Ηπείρου Θεσπρώτη όπου κάποιο βράδυ βίασε την κόρη του που χωρίς να το ξέρει είχε και εκείνη καταφύγει στην αυλή του ίδιου Βασιλέως. Καρπός του έρωτα αυτού ήταν ο Αίγισθος που αργότερα δολοφόνησε το θείο του, Ατρέα, κι έτσι ο πατέρας του Θυέστης πήρε ξανά την εξουσία των Μυκηνών. Αργότερα, ο γιος του Ατρέα,ο ισχυρός βασιλιάς Αγαμέμνονας, πήρε ξανά την εξουσία και έδιωξε και τους δυο από τις Μυκήνες. Κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου, ο Αίγισθος επέστρεψε και κατάφερε και έγινε εραστής της γυναίκας του Αγαμέμνονα,της Κλυταιμνήστρας, καταλαμβάνοντας έτσι τον θρόνο. Όταν ο Αγαμέμνονας επέστρεψε από την Τροία, οι δύο εραστές τον δολοφόνησαν, μαζί και την αιχμάλωτη, κόρη του Πριάμου ,Κασσάνδρα και τα βρέφη της Τηλέδαμο και Πέλοπα που είχε αποκτήσει με τον Αγαμέμνονα. Αργότερα όμως, ο γιος του Αγαμέμνονα, ο Ορέστης, σκότωσε και τους δυο εραστές εκδικούμενος τον άδικο θάνατο του πατέρα του αλλά και του παππού του. (πηγή: Wikipedia)

ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ

Στην  ενότητα προβάλλεται το ζήτημα των ερωτικών σχέσεων ανάμεσα σε θεούς και ανθρώπους που ευνοείται και από την ανθρώπινη μορφή και συμπεριφορά των θεών. Παρουσιάζεται ακόμη η ηθική ευθύνη του ανθρώπου, που μπορεί να  μην είναι ελεύθερος να πράξει αυτό που θέλει ,μπορεί  όμως να προλάβει το κακό με την προειδοποίηση των θεών. Έτσι η καταστροφή του αποδίδεται καθαρά σε ανθρώπινα λάθη. Τέλος, τίθεται το ζήτημα της ανθρώπινης φήμης που η ευγενική καταγωγή από μόνη της δεν ήταν ικανή να την εγκαθιδρύσει. Απαραίτητες ήταν και οι ναυτικές – ταξιδιωτικές περιπλανήσεις που θα συνέβαλαν στην ολοκληρωμένη εικόνα του ήρωα.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

Αθηνά: έξυπνη, ευρηματική, ταχύστροφη στο μυαλό δεν χάνει στιγμή την ευκαιρία να βοηθήσει τον Οδυσσέα για τον οποίον τρέφει αγάπη και συμπόνοια.  Βάζει αμέσως σε εφαρμογή το σχέδιό της ενεργώντας παράλληλα προς δυο πλευρές (Ιθάκη / Τηλέμαχος, Ωγυγία / Οδυσσέας)

Δίας: επιβλητικός, μεγαλοπρεπής, συμπονετικός, γρήγορος στις αποφάσεις του, συγκαταβατικός

Καλυψώ: ασυγκίνητη μπροστά στο δράμα του περιπλανώμενου Οδυσσέα ενδιαφέρεται μόνο για την δική της ευχαρίστηση.

Οδυσσέας :διακατέχεται από το μεγάλο  πόθο να γυρίσει στην πατρίδα του. Μολονότι ο Οδυσσέας βρίσκεται ακόμη στο παρασκήνιο της δράσης ,ο ποιητής με τη συνεχή αναφορά στο όνομά του καταφέρνει να τον χρήσει πρωταγωνιστή πριν καν κάνει την εμφάνισή του

ΔΟΜΗ

Η εισαγωγή του διαλόγου κόβει τη μονοτονία της αφήγησης και αυξάνει το ενδιαφέρον και την ένταση της σκηνής. Παράλληλα προωθείται η δράση με τη λήψη των αποφάσεων των θεών και ταυτόχρονα προοικονομούνται δυο βασικές εξελίξεις του έπους :α) η τιμωρία των μνηστήρων (με αφορμή τον Αίγισθο), β)η επιστροφή του Οδυσσέα (Λόγος της Αθηνάς)

 ΠΗΓΗ : http://kiriakidoumaria.blogspot.gr 

Ασκήσεις Εμπέδωσης - Ραψωδία α’ (στίχ. 26-108)

Να συμπληρώσετε τα κενά:

1. Οι Θεοί βρίσκονται και συνεδριάζουν στ..      ……………………………………………………………………………………………………………………

2. Ο Ποσειδώνας δεν παρευρίσκεται στο συμβούλιο των Θεών, επειδή ………………………………………………………………………………………………………………………

3. Ο Δίας διατυπώνει το παράπονο ότι ………………………………………………………………………………………………………………………

4. Ο Αίγισθος τιμωρήθηκε επειδή ………………………………………………………………………………………………………………………

5. Οι αρετές που αποδίδει ο Δίας στον Οδυσσέα είναι ………………………………………………………………………………………………………………………

6. Ο Ποσειδώνας δεν συμπαθεί τον Οδυσσέα, επειδή ………………………………………………………………………………………………………………………

7. Ο Αίγισθος δεν τιμωρήθηκε από τους Θεούς αλλά από ………………………………………………………………………………………………………………………

8. Η Αθηνά ελπίζει ότι όπως τιμωρήθηκε ο Αίγισθος για την απρεπή συμπεριφορά του, ομοίως θα υπάρξει τιμωρία και για τ…. ……………………………………………………………………………………………………………………..

9. Οι υπόλοιποι Θεοί – εκτός του Ποσειδώνα – συμφωνούν με την πρόταση του Δία, διότι:

α)…………………………………………………………………………………………………………

β)…………………………………………………………………………………………………………

10) Ο Ερμής θα πάει στο νησί της Καλυψώς, την Ωγυγία για να ………………………………………………………………………………………………………………………

11) Η Αθηνά θα πάει στην Ιθάκη για να πείσει τον Τηλέμαχο:

α) ………………………………………………………………………………………………………………………

β) ………………………………………………………………………………………………………………………

γ) ………………………………………………………………………………………………………………………

ΠΗΓΗ : http://mariagrivakou.blogspot.gr