Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2016

ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ - Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗΣ ΔΥΝΑΣΤΕΙΑΣ ΚΑΙ Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΟΥΣ "ΔΥΝΑΤΟΥΣ" - ΙΣΤΟΡΙΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ




α. Οικονομία  και  κοινωνία  της  υπαίθρου :


Εποχή Μακεδονικής δυναστείας (867 -  1056) : σταθερή αύξηση του πληθυσμού και βελτίωση της οικονομίας.

8ος - 9ος αι. : → αριστοκρατία της γης (επαρχιακή)
                      αριστοκρατία των αξιωμάτων (αστική)

8ος - 11ος αι. : επέκταση των οικογενειακών επωνύμων

Επαρχιακή + Αστική αριστοκρατία = νέα αριστοκρατία οι δυνατοί (μέσω γάμων)

Δυνατοί : πολιτικοί, στρατιωτικοί και θρησκευτικοί άρχοντες, διαχειριστές κρατικής, αυτοκρατορικής, εκκλησιαστικής και μοναστικής περιουσίας.

Πένητες : οι αγροτικοί πληθυσμοί που διακρίνονται σε :
                 α) ελεύθεροι γαιοκτήμονες
                 β) ακτήμονες γεωργοί (χωρίς δική τους γη, ενοικιάζουν γη άλλων)
                 γ) πάροικοι (δεμένοι με τη γη ή εξαρτημένοι από τους κυρίους τους)


Η αγροτική κοινότητα αντιμετωπίζει προβλήματα από :

α) τους μεγαλοκτηματίες → αρπάζουν τα κτήματα των μικρομεσαίων (νόμιμα ή και  παράνομα)
β) το κράτος → φορολογικές πιέσεις

Μεγάλα κτήματα : δεν είναι ενιαία, αλλά διάσπαρτες εκτάσεις, τα χωρία ή προάστεια

Ευγενείς : έχουν εισοδήματα από κτήματα και μισθούς, ζουν πολυτελή ζωή, δεν επενδύουν για να βελτιώσουν την παραγωγή τους → η γεωργική παραγωγή παραμένει στάσιμη.

β. Οικονομία  και  κοινωνία  των  πόλεων :


Η αστική οικονομία : αναπτύσσεται με κέντρο τις πόλεις, που γνωρίζουν μεγάλη ανάπτυξη.

-    ανοικοδόμηση παλαιών πόλεων (π.χ. Πάτρα, Σπάρτη)
-    δημιουργία νέων πόλεων
-    Κάστρα : αστικά κέντρα με ημιαγροτικό χαρακτήρα (αστυκώμαι ή αγροτοπόλεις)

o   Εμποροπανηγύρεις :ετήσιες, σε μεγάλες πόλεις (π.χ. Έφεσος, Τραπεζούντα)
o   Συστήματα : επαγγελματικά σωματεία (συντεχνίες) εμπόρων και βιοτεχνών
o   Επαρχικόν βιβλίον : συλλογή νομικών διατάξεων → καθόριζε τη λειτουργία των συστημάτων στην Κων/λη από το 10ο αι.
o   Βιοτεχνίες : τροφίμων και ειδών πολυτελείας (μετάξι, μπαχαρικά κτλ.)

o   Εμπόριο :

-          εμπορικές σχέσεις με : Βούλγαρους, Ρώσους, ιταλικές πόλεις, Χαλιφάτο (Άραβες)
-          μακρινά ταξίδια εμπόρων για μπαχαρικά, βαφικές ύλες, αρώματα
-          εκτελωνισμός προϊόντων στην Τραπεζούντα


Μεσαία τάξη :   - τάξη επιχειρηματιών (εμποροβιοτέχνες, ναύκληροι, τραπεζίτες)
-    οργανωμένη σε συντεχνίες ή αδελφότητες
-    υποκινούσε λαϊκά κινήματα κατά των ευγενών
-    ασκούσε μεγάλη πολιτική και κοινωνική επιρροή

Δήμος : πολυάριθμες λαϊκές μάζες από φτωχούς και άνεργους 


Οι εξελίξεις στην οικονομία και την κοινωνία. α. Οικονομία και κοινωνία της υπαίθρου. Ιστορία Β΄ Γυμνασίου from Χρήστος Τσατσούρης




2. Η  νομοθεσία  της  Μακεδονικής  Δυναστείας 

και  η  σύγκρουσή  της  με  τους  «δυνατούς» 



α. Η  νομοθετική  δραστηριότητα :



Μακεδονική δυναστεία : το νομοθετικό της έργο είχε ως στόχο :



α) την εύρυθμη λειτουργία της διοίκησης

β) τη λύση επειγόντων κοινωνικών προβλημάτων



    αναθεώρηση της νομοθεσίας των Ισαύρων

    έκδοση νέων νόμων, προσαρμοσμένων στις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες της εποχής



Η  νομοθεσία :



1.   Πρόχειρος Νόμος : εύχρηστη συλλογή νόμων που αντικατέστησε την Εκλογή των Ισαύρων.

2.    Επαναγωγή : καθόριζε τα αρμοδιότητες του αυτοκράτορα και του πατριάρχη

3. Βασιλικά : συλλογή νόμων (60 βιβλία) επηρεασμένη από τους νόμους του Ιουστινιανού.

4.   Επαρχικόν Βιβλίον: νόμοι  για τη λειτουργία των συντεχνιών της Κων/πολης.

5.   Νεαρές : νέοι νόμοι που απέβλεπαν  στον περιορισμό της μεγάλης γαιοκτησίας.




β. Νόμοι  και  αγώνας  κατά  των  δυνατών :



        Οι «δυνατοί» επεδίωκαν : - να ιδιοποιηθούν τη γη των φτωχών

-    να αποσπάσουν προνόμια

-    να κατακτήσουν την πολιτική εξουσία



    Το βυζαντινό κράτος : αντέδρασε σ’ αυτές τις επιδιώξεις, γιατί χρειαζόταν  τους ελεύθερους αγρότες :



 α) στην άμυνα : υπηρετούσαν στους θεματικούς στρατούς και

 β) στην οικονομία : πλήρωναν φόρους



Οι Μακεδόνες αυτοκράτορες προσπάθησαν με τις Νεαρές τους να προστατέψουν τους ελεύθερους αγρότες από τους δυνατούς και πέτυχαν τα ακόλουθα :



1.   την προτίμηση των γειτόνων ή συγγενών για αγορά κοινοτικής γης

2.  την απόδοση των χωραφιών που είχαν αρπάξει οι δυνατοί στους φτωχούς ιδιοκτήτες τους.

3.    την απαγόρευση πώλησης ή αγοράς στρατιωτικών κτημάτων (στρατιωτόπια).

4.    τον περιορισμό της αύξησης της εκκλησιαστικής περιουσίας.

5.   το «Αλληλέγγυον» (1002) : νόμος που επέβαλε στους δυνατούς να πληρώνουν τους φόρους των φτωχών.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου