ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΕΝΟΤΗΤΑ 4η - ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

                                      "Μάθημα συντακτικού"

-Αυτό είναι το πλαστικό σωληνάριο που περιέχει το μελάνι. Αν αφαιρούσατε αυτό το σωληνάριο από το στιλό, τι θα συνέβαινε;

Οι μαθητές μου με κοιτάνε σαν να μην μπορούν να πιστέψουν ότι τους κάνω μια τόσο κουτή ερώ­τηση.

- Άνθρωπέ μου, δε θα μπορούσες να γράψεις.
- Ωραία. Τώρα, τι είναι αυτό που κρατάω στο χέρι μου;

Και πάλι το βλέμμα της καρτερίας.

- Ένα ελατήριο, άνθρωπε.

- Και τι θα συνέβαινε αν αφαιρούσαμε το ελα­τήριο;

- Αν προσπαθήσεις να σπρώξεις προς τα έξω το σωληνάριο, δε θα γράψει, γιατί δε θα υπάρχει ελα­τήριο για να το σπρώξει και να κρατήσει τη μυ­τούλα του έξω, εκεί που γίνεται όλη η δουλειά. Κι ύστερα μπλέκεις σε μεγάλες φασαρίες, γιατί δεν μπορείς να γράψεις την εργασία σου κι ο δάσκαλος θα νομίσει πως είσαι τρελός για δέσιμο αν έρθεις στο σχολείο κι αρχίσεις να του λες για ελατήρια που λείπουν ή για σωληνάρια ή κι εγώ δεν ξέρω για τι άλλο.

- Δείτε τώρα τι γράφω στον πίνακα: «Το ελατή­ριο κάνει το στιλό να λειτουργεί». Ποιο είναι το υποκείμενο της πρότασης; Μ’ άλλα λόγια, για ποιο πράγμα μιλάμε σ’ αυτή την πρόταση;

-Για το στιλό.

-Όχι, όχι, όχι. Υπάρχει εδώ μια λέξη που φανε­ρώνει ενέργεια. Ονομάζεται ρήμα. Ποια είναι αυτή η λέξη;

- Α, ναι. Το ελατήριο.

- Όχι, όχι, όχι. Το ελατήριο είναι πράγμα.

- Καλά, καλά. Το ελατήριο είναι πράγμα.

- Λοιπόν, τι κάνει το ελατήριο;

- «Κάνει το στιλό να λειτουργεί».

- Ωραία. Το ελατήριο επιτελεί αυτή την ενέργεια. Μιλάμε για το ελατήριο, σωστά; 

Δείχνουν να μην έχουν πειστεί.

- Υποθέστε ότι λέγαμε: «Το στιλό κάνει το ελα­τήριο να λειτουργεί». Θα ήταν σωστό αυτό;

-Όχι. Το ελατήριο κάνει το στιλό να λειτουργεί. Ο καθένας το καταλαβαίνει αυτό.

- Οπότε, ποια είναι η λέξη που μας φανερώνει την ενέργεια;

- «Κάνει».

- Σωστά! Και ποια λέξη χρησιμοποιεί τη λέξη που φανερώνει την ενέργεια;

- Το ελατήριο.

- Μπορείτε, λοιπόν, να δείτε πως ένα στιλό είναι σαν μια πρόταση. Χρειάζεται κάτι για να το κάνει να λειτουργήσει. Χρειάζεται μια ενέργεια, ένα ρήμα. Το καταλαβαίνετε αυτό;

Είπαν ότι το καταλάβαιναν. Ο πρόεδρος, που κρατούσε σημειώσεις καθισμένος στο πίσω μέρος της αίθουσας, φάνηκε προβληματισμένος. Στη συ­ζήτηση που είχαμε μετά το μάθημα είπε ότι αυτός μπορούσε να καταλάβει τη σύνδεση που είχα κάνει ανάμεσα στο στιλογράφο και στην πρόταση. Δεν ήταν σίγουρος κατά πόσο είχα κατορθώσει να την περάσω στους μαθητές, πάντως ήταν ευρηματική και καινοτόμος.

Φρανκ Μακ Κορτ, «Ο δάσκαλος: μια αυτοβιογραφία», μτφρ. Νεκτάριος Καλαϊτζής, εκδ. Scripta, 2006 (διασκευή)

ΠΗΓΗ : ΕΔΩ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ :

   1.  Ο πρόεδρος της τάξης χαρακτηρίζει τη διδασκαλία του δασκάλου "ευρηματική και καινοτόμο" . Συμφωνείς ή όχι ; Ανάπτυξε την άποψή σου σε μια παράγραφο με αιτιολόγηση.

   2.  Βρες το υποκείμενο και το αντικείμενο των υπογραμμισμένων ρημάτων στο παρακάτω απόσπασμα (όπου χρειάζεται να διακρίνεις το άμεσο από το έμμεσο) :

«Αν προσπαθήσεις να σπρώξεις προς τα έξω το σωληνάριο, δε θα γράψει, γιατί δε θα υπάρχει ελατήριο για να το σπρώξει και να κρατήσει τη μυτούλα του έξω, εκεί που γίνεται όλη η δουλειά. Κι ύστερα μπλέκεις σε μεγάλες φασαρίες, γιατί δεν μπορείς να γράψεις την εργασία σου κι ο δάσκαλος θα νομίσει πως είσαι τρελός για δέσιμο αν έρθεις στο σχολείο κι αρχίσεις να του λες για ελατήρια που λείπουν ή για σωληνάρια ή κι εγώ δεν ξέρω για τι άλλο».

ΡΗΜΑ	ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ	ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ(ΑΜΕΣΟ/ΕΜΜΕΣΟ)

3. Να συγκεντρώσεις τις υπογραμμισμένες λέξεις και φράσεις του κειμένου που χρησιμοποιούνται ως συνδετικές. Ποιες επιρρηματικές σχέσεις δηλώνουν ; π.χ. χρόνος, αιτία κ.λπ.

 4. Φαντάσου ότι είσαι ένας από τους άλλους καθηγητές του σχολείου και συζητάς με έναν συνάδελφό σου για τις καινοτόμες διδακτικές μεθόδους του δασκάλου. Γράψε τον μεταξύ σας διάλογο.