ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ 3η ΕΝΟΤΗΤΑ : ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ - ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

1.Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις με τα ρήματα της παρένθεσης στο κατάλληλο πρόσωπο. 

(σκέφτομαι, γράφομαι, παίζομαι, χτενίζομαι, ψήνομαι, βρίσκομαι, βιάζομαι, κάθομαι, χρειάζομαι φαίνομαι, στενοχωριέμαι, γυμνάζομαι). 

• Το Δημαρχείο της πόλης, …………………. στην πλατεία.
• Αυτό το παιχνίδι, δεν ………………… έτσι.
• Το ψωμί που τρώμε, ………………… κάθε πρωί στο φούρνο.
• Μπορείς να μου πεις τι ………………. και δε μιλάς καθόλου;
• Από το σημείο που καθόμαστε, ……………….όλο το χωριό.
• Οι μαθητές …………………. στο γυμναστήριο.
• Εσύ να μην ………………… για τίποτα. Θα τα φροντίσω όλα εγώ.
• Αυτά τα όργανα, ……………….. για τις μετρήσεις της γεωμετρίας.
• Ο Νίκος ………………. να πάει στο σπίτι του, γιατί άργησε.
• Οι γονείς μας ……………… στο καναπέ και συζητούν.
• Η λέξη άμμος, ……………….. με δύο μι.
• Οι μαθητές ……………… κάθε πρωί, πριν φύγουν απ’ το σπίτι τους.

2. Να μετατρέψεις τα ρήματα του παρακάτω πίνακα, από την ενεργητική στην παθητική φωνή και να γράψεις και τον Αόριστο και το στιγμιαίο Μέλλοντα της παθητικής φωνής, όπως στο παράδειγμα. 

Ενεργητική φωνή                                 Παθητική  φωνή
Ενεστώτας             Ενεστώτας            Αόριστος            Στιγμιαίος Μέλλοντας
γράφω                    γράφομαι              γράφτηκα                  θα γραφτώ
ακούω
ντύνω
καίω
βάφω
πλένω
ζεσταίνω
φωτίζω
στρώνω
βρέχω
ποτίζω
γυμνάζω
 
3. Να βρείτε τη φωνή των ρημάτων που υπάρχουν στα παρακάτω παραδείγματα:

α. Εργάζομαι σε ένα εργοστάσιο και συχνά κάνω υπερωρίες.
β. Στο ξενοδοχείο μάς περιποιήθηκαν και μας ετοίμασαν πολυτελή διαμονή.
γ. Όποιος σέβεται τον εαυτό του δείχνει σεβασμό και στους άλλους.
δ. Δανείστηκα ένα μεγάλο ποσό και θα το εξοφλήσω σε δύο χρόνια.
ε. Εφοδιάστηκα με κατάλληλα ρούχα και έφυγα για ορειβασία.
στ. Κόπηκα καθώς ξυριζόμουν και δεν μπορούσα να σταματήσω το αίμα.
ζ. Τεράστιες εκτάσεις δασών κάηκαν και πολλές καλλιέργειες καταστράφηκαν.
η. Ο δυνατός αέρας ξερίζωσε δέντρα, έριξε στέγες, προξένησε καταστροφές.
θ. Ο πατέρας μου κάθε μεσημέρι μετά τη δουλειά του αναπαύεται για λίγη ώρα.
 
4. Τα παρακάτω ρήματα να γραφούν στο β' πρόσωπο ενικού και πληθυντικού στους μονολεκτικούς χρόνους της οριστικής (ενεστώτα, παρατατικό, αόριστο) της ενεργητικής φωνής:

α) ντύνω, β) στεφανώνω, γ) βάφω, δ) γιατρεύω, ε) σπρώχνω, στ) αρπάζω, ζ) εκφράζω, η) πίνω, θ) βλέπω, ι) επιτρέπω.


Ρήματα που έχουν κατάληξη -μαι ή με.

Στα ρήματα υπάρχουν δυο καταλήξεις, από διαφορετικά πρόσωπα, που ακούγονται ακριβώς ίδια, δεν γράφονται όμως ίδια. Οι καταλήξεις αυτές είναι: -μαι ή -με.
Όταν το πρόσωπο που μιλάει είναι το εγώ, τότε η κατάληξη γράφεται με άλφα γιώτα.(-μαι) Αν το πρόσωπο που μιλάει είναι το εμείς, τότε γράφεται με έψιλον (-με). 
Π.χ.   εγώ           εμείς 
   γράφομαι    γράφουμε 
   λούζομαι     λούζουμε 
 στρώνομαι   στρώνουμε 
  ντύνομαι     ντύνουμε 
  δένομαι        δένουμε

                                                      ΑΣΚΗΣΗ : 

Να διαβάσεις προσεκτικά τις παρακάτω προτάσεις και να συμπληρώσεις τις καταλήξεις –μαι ή –με, αφού πρώτα σκεφτείς το πρόσωπο που μιλάει. 

• Πήγα____ όλοι μαζί να δού____ ένα ποδήλατο για το οποίο ενδιαφέρο____

• Επειδή εγώ ζαλίζο____ θα ανεβαίνου____ το δρόμο σιγά-σιγά.

• Βιάζο____ γιατί δε φτάσα____ ακόμα εκεί που θέλα____ να φτάσου____.

• Συμφώνησα____ με τη μαμά να κοιμά____ πιο νωρίς, για να μπορώ το πρωί να σηκώνο____ πιο εύκολα.

• Θα εί___ απέναντι. Πρέπει να βρού___ και τους άλλους γι να μπορέσου____ να πετύχου____ αυτό που σχεδιάσα____.

• Έρχο_____ στο σπίτι σου για να παίξου____ και να σχεδιάσου____

• Φοβά____ ότι Δε θα τους αφήσω να κοιμηθούν, γιατί ακούγο____ πολύ. Γι αυτό σκέφτο____ να πά____ να παίξου____.

• Έρχο____ να δού____ μαζί το παιχνίδι στην τηλεόραση και να αναλύσου____ τις φάσεις μία- μία.

• Κάθο____ και σκέφτο_____ τι θα μπορούσα_____ να κάνου____ ώστε να πετύχου____ αυτό που θέλου____ και να μείνου____ ευχαριστημένοι.

• Κουράζο____ πολύ τον τελευταίο καιρό. Γι αυτό είπα____ με τη μαμά να προσπαθήσου____ να βρού____ ένα τρόπο να λύνου____ τις ασκήσεις μαζί, αλλά να καταλαβαίνω πάντα τι κάνου____.

ΡΗΜΑΤΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ

Όσα ρήματα φανερώνουν ενέργεια λέμε ότι είναι ενεργητικής φωνής και τελειώνουν σε –ω. π.χ. τρέχω
Όσα ρήματα φανερώνουν πάθηση λέμε ότι είναι παθητικής φωνής και τελειώνουν σε –μαι. π.χ. πλένομαι

Σε μια πρόταση όταν υπάρχει ρήμα ενεργητικής φωνής λέμε ότι έχουμε ενεργητική σύνταξη.
Σε μια πρόταση όταν υπάρχει ρήμα παθητικής φωνής λέμε ότι έχουμε παθητική σύνταξη.

Πώς μετατρέπουμε ενεργητική σύνταξη σε παθητική:


Υποκείμενο Ρήμα ενεργητικό Αντικείμενο
Ο κεραυνός χτύπησε το δέντρο. (ενεργητική σύνταξη)

Υποκείμενο Ρήμα παθητικό Ποιητικό αίτιο
Το δέντρο χτυπήθηκε από τον κεραυνό. (παθητική σύνταξη)


Πρόσεξε:1. Βάζουμε το αντικείμενο της ενεργ. σύνταξης υποκείμενο στην παθητική.(το αλλάζουμε μόνο πτώση και από αιτιατική χρησιμοποιούμε ονομαστική.)
2. Χρησιμοποιούμε το ίδιο ρήμα στον ίδιο χρόνο αλλά στην παθητική φωνή.
3. Βάζουμε το υποκείμενο της ενεργητικής σύνταξης ποιητικό αίτιο στην παθητική. (ποιητικό αίτιο είναι η φράση που αρχίζει με το από και που μας φανερώνει
από ποιον έπαθε κάποιος κάτι.)


Πώς μετατρέπουμε παθητική σύνταξη σε ενεργητική:

Υποκείμενο    Ρήμα παθητικό                         Ποιητικό αίτιο
Ο μαθητής       τιμωρήθηκε                          από το δάσκαλο. (παθητική σύνταξη)

Υποκείμενο    Ρήμα ενεργητικό                Αντικείμενο
Ο δάσκαλος    τιμώρησε                          το μαθητή. (ενεργητική σύνταξη)

Πρόσεξε: 1. Βάζουμε το υποκείμενο της παθητικής σύνταξης αντικείμενο στην ενεργητική (σε πτώση αιτιατική).
2. Χρησιμοποιούμε το ίδιο ρήμα στον ίδιο χρόνο αλλά στην ενεργητική φωνή.
3. Βάζουμε το ποιητικό αίτιο της παθητικής σύνταξης υποκείμενο στην ενεργητική (σε πτώση ονομαστική).

                                                       ΑΣΚΗΣΗ:

Μετάτρεψε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική:
 
Η μπουλντόζα γκρεμίζει το σπίτι.
…………………………………………………………………..
Η θάλασσα παρέσυρε τις πετσέτες μας.
…………………………………………………………………………..
Τα παιδιά θα λύσουν τις ασκήσεις.
…………………………………………………………….
 
Μετάτρεψε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική:
 
Τα ζώα ταΐστηκαν από τους εργάτες.
………………………………………………………………..
Τα παιχνίδια διαλύθηκαν από τα παιδιά.
…………………………………………………………….
Τα προβλήματα των κατοίκων έχουν λυθεί από το δήμαρχο.
………………………………………………………………………………………..
 



ΠΗΓΗhttp://laventer.blogspot.gr