ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ (ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ) ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ  Ή  ΠΗΓΕΣ

            ΤΙ ΕΙΝΑΙ ; Τα παραθέματα ή πηγές είναι συνήθως κείμενα (ή εικόνες, χάρτες, σχεδιαγράμματα κτλ.) που μας δίνουν πληροφορίες για τα γεγονότα που παρουσιάζονται στην ενότητα του βιβλίου μας. Γράφτηκαν ή από ανθρώπους που έζησαν από κοντά τα γεγονότα ή από παλαιότερους και σημερινούς ιστορικούς. 

                              ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ ; Μας βοηθούν να καταλάβουμε καλύτερα τα ιστορικά γεγονότα , γιατί συμπληρώνουν όσα αναφέρει το βιβλίο μας. Επίσης μελετώντας τα, μπορούμε να απαντήσουμε σε  ερωτήσεις σχετικές με το μάθημά μας.

 ΠΩΣ ΔΟΥΛΕΥΟΥΜΕ ΜΕ ΤΑ ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ ;

  Ο σκοπός μας είναι : να βρούμε τις πληροφορίες που μας δίνουν, να τις συγκεντρώσουμε και να         καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα, όχι απλά να αντιγράψουμε ό, τι λένε.

Ακολουθούμε τα εξής βήματα :

   1.      Διαβάζουμε προσεχτικά το παράθεμα, για να καταλάβουμε το περιεχόμενό του.

   2.       Υπογραμμίζουμε πάνω στο παράθεμα τις πληροφορίες που είναι σημαντικές και όχι τις λεπτομέρειες.

   3.      Γράφουμε την απάντησή μας σε μια παράγραφο. Ξεκινάμε κάνοντας μια θεματική πρόταση, όπου αναφέρουμε το κεντρικό θέμα του παραθέματός μας. Ακολουθεί η απάντηση στα ερωτήματα που πρέπει να απαντήσουμε. Εδώ προσπαθούμε να συνδέσουμε όσα στοιχεία έχουμε από το παράθεμα με όσα αναφέρει η ενότητα του βιβλίου μας. Αν θέλουμε, η απάντησή μας ολοκληρώνεται με μια πρόταση - κατακλείδα, όπου μπορούμε να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα σχετικά με το θέμα μας.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ :

1. Η ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ (ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ) ΤΩΝ ΚΡΗΤΩΝ σελ. 23

Ο Μίνωας είναι το αρχαιότερο από την παράδοση πρόσωπο που απέκτησε στόλο και κατόρθωσε να κυριαρχήσει στο μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής θάλασσας( δηλαδή στο Αιγαίο). Επέβαλε την κυριαρχία του στις Κυκλάδες και εγκατέστησε στις περισσότερες τις πρώτες αποικίες.

Θουκυδίδης Α,4

α.  Πώς φαίνεται από την πηγή μας ότι οι Μινωίτες κυριαρχούσαν στο Αιγαίο ;

β. Με ποιες περιοχές είχαν εμπορικές σχέσεις οι Μινωίτες και τι προϊόντα πουλούσαν και αγόραζαν ;

Απάντηση :

Το παράθεμά μας έχει ως θέμα την κυριαρχία των Μινωιτών στο Αιγαίο.  Αναφέρει το βασιλιά Μίνωα που είχε αποκτήσει σημαντικό στόλο. Γνωρίζουμε άλλωστε ότι οι κάτοικοι της Κρήτης ασχολούνταν με τη ναυτιλία και με τα καράβια τους έφταναν ως τις Κυκλάδες και την Αίγυπτο. Όταν οι οικισμοί των Κυκλάδων καταστράφηκαν από σεισμό,  οι κάτοικοί τους υποτάχτηκαν στους Μινωίτες. Μάλιστα το παράθεμά μας αναφέρει ότι οι Κρητικοί δημιούργησαν αποικίες , δηλαδή νέες κοινότητες, σε πολλά νησιά των Κυκλάδων. Τα προϊόντα που πουλούσαν ήταν λάδι, κρασί και αγγεία και αγόραζαν μέταλλα.

2. ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ σελ. 40

Λοιπόν εκείνο τον καιρό η ελληνική φυλή που, στις πιο πολλές περιοχές, γειτόνευε με τους Φοίνικες ήταν οι Ίωνες. Αυτοί πήραν ως μαθητές τα γράμματα από τους Φοίνικες, κι αφού άλλαζαν ελαφριά τη μορφή τους, τα χρησιμοποιούσαν, και χρησιμοποιώντας τα, τους έδωσαν όνομα. Κι όπως το’ θελε  και το δίκιο, μια και τα είχαν φέρει στην Ελλάδα οι Φοίνικες, τους έδωσαν την ονομασία «φοινικήια».

Ηρόδοτος Ιστορία, Ε, 58

α.  Από ποιο λαό πήραν οι Έλληνες το αλφάβητό τους  και πώς το  χρησιμοποίησαν ;

β. Τι αποτέλεσμα είχε το γεγονός αυτό για τους ανθρώπους της εποχής και τον πολιτισμό τους ;

    Απάντηση :

Το παράθεμά μας αναφέρεται στη δημιουργία του ελληνικού αλφάβητου. Οι Έλληνες και συγκεκριμένα οι Ίωνες ήταν γείτονες με τους Φοίνικες. Αυτοί είχαν δημιουργήσει ένα αλφάβητο, που είχε πολλά  σύμφωνα. Οι Ίωνες πήραν το αλφάβητο αυτό και το άλλαξαν, προσθέτοντας φωνήεντα. Τα γράμματα αυτά λοιπόν ονομάστηκαν «φοινικήια», επειδή προέρχονταν από τους Φοίνικες. Η δημιουργία του αλφαβήτου ήταν πολύ σημαντική για τους ανθρώπους της εποχής εκείνης. Χρησιμοποιώντας το, περισσότεροι άνθρωποι μπορούσαν να διαβάζουν και να γράφουν, δηλαδή να μορφώνονται.