ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΕΝΟΤΗΤΑ 7η - ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ : Είναι τα λεκτικά σύνολα που συμπληρώνουν την έννοια του ρήματος, δηλ. της δίνουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που την ξεχωρίζουν από άλλες πιθανές σημασίες της . Μπορεί να είναι μονολεκτικοί ή περιφραστικοί.

                                                               Η ΜΟΡΦΗ ΤΟΥΣ

Ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί χρησιμοποιούνται :

•   Τα επιρρήματα : θα σε δω απόψε

• Απλή αιτιατική ή σπανιότερα γενική ενός ουσιαστικού : το βράδυ θα βγούμε, θα έρθω του χρόνου, ώρες αγνάντευε το πέλαγος

• Τα προθετικά σύνολα : κατέρρευσε από απογοήτευση, με το να θυμώνεις δεν πετυχαίνεις τίποτα

• Συνδυασμός επιρρήματος με προθετικό σύνολο ή δύο επιρρημάτων μαζί : καυγαδίζαμε έξω από τον κινηματογράφο - περπατούσε αργά αργά

• Οι επιρρηματικές μετοχές : συγύριζε τραγουδώντας

• Τα επίθετα (ως επιρρηματικά κατηγορούμενα ): γύρισε κεφάτος

• Οι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις : είχα διαβάσει τόσο καλά, ώστε δε με προβλημάτισε καμιά ερώτηση

• διπλή πτώση: στάθηκε άκρη άκρη . 

                                                        ΟΙ ΣΗΜΑΣΙΕΣ ΤΟΥΣ

Δηλώνουν κυρίως : 

1. Τόπο : Στο Ηράκλειο ο καιρός είναι υγρός

2. Χρόνο : έφυγε χθες

3. Τρόπο : με το να μιλάς ( ή : μιλώντας ) διαρκώς επιβαρύνεις τη θέση σου

4. Αιτία : δάκρυσε από συγκίνηση

5. Σκοπό : πήγε στο Παρίσι για σπουδές

6. Ποσό : κουράστηκα πολύ ― όσο προσπαθείς, τόσο βελτιώνεσαι

7. Αποτέλεσμα : ήταν τόσο στενοχωρημένη, που δεν έβλεπε μπροστά της

8. Αναφορά : μιλήσαμε για σένα

9. Όρο – προϋπόθεση : αν δεν έχεις δουλειά , πέρασε να τα πούμε

10. Εναντίωση – παραχώρηση : αν και καθυστέρησε , πρόλαβε την παράσταση, και  άρρωστος να είμαι , το ταξίδι δεν το χάνω

11. Βεβαίωση : βεβαιότατα , σωστά , ασφαλώς , σίγουρα θα πάμε

12. Άρνηση : μην το ξαναπείς, όχι , κάθε άλλο

13. Δισταγμό – πιθανότητα : πιθανόν, ίσως , ενδεχομένως να συμβεί αυτό

Επίσης μπορεί να δηλώνουν : παρομοίωση, συνοδεία, αφαίρεση, ποσό κατά προσέγγιση κλπ.
                                                     ΠΡΟΣΟΧΗ !

Επειδή τόσο οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί όσο και το αντικείμενο συμπληρώνουν την έννοια του ρήματος, είναι βασικό, για να μην τα μπερδεύουμε, να έχουμε ξεκαθαρίσει ότι με τους επιρρ. προσδιορισμούς απαντούμε σε ερωτήσεις που αποκαλύπτουν επιρρηματικές σχέσεις ( πού, πότε, με ποιον όρο, γιατί, για ποιο σκοπό κλπ. ) , ενώ με το αντικείμενο καλύπτουμε την απάντηση σε ερωτήματα του τύπου : ποιον, σε ποιον , τι, κλπ.

                                                        
                                                ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ


1. Να υπογραμμίσετε στα επόμενα παραδείγματα τους εμπρόθετους προσδιορισμούς και στη  συνέχεια να σημειώσετε αν είναι αντικείμενα ή επιρρηματικοί προσδιορισμοί (και τι δηλώνουν σ’ αυτή την περίπτωση ) :

α. Έφυγαν κρυφά από την πόλη →
β. Δώσε στο συμμαθητή σου το μολύβι του →
γ. Ζήτησε από όλο τον κόσμο βοήθεια →

δ. Από καθαρή τύχη γλιτώσαμε τα χειρότερα →
ε. Τους παρουσιάσαμε όλα τα αποδεικτικά στοιχεία →
στ. Σε ποιον δανείζεις τις εργασίες σου ; →

2. Μετασχηματίστε τις φράσεις που ακολουθούν βρίσκοντας και αλλάζοντας τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς με τη μορφή που ζητείται στην παρένθεση, χωρίς ν’ αλλάξει η σημασία τους :

α. Η ξαδέλφη μου αρρώστησε στην εφηβεία της ( επιρρηματική πρόταση)
   .................................................................................................. 
β. Θα πάμε στο Θάνο μόλις βραδιάσει ( μετοχή)  ..........................................................
γ. Φρόντισε να είσαι συνεπής · σε διαφορετική περίπτωση, θα λάβω τα μέτρα μου

(επίρρημα ) ........................................................................................
 
δ. Επαναλαμβάνοντας τις ίδιες δικαιολογίες, επιβαρύνεις τη θέση σου (προθετικό σύνολο ) ......................................................................................................




3. Βρείτε το λάθος (όπου υπάρχει) , υπογραμμίστε και διορθώστε το :


α. Περάσαμε έκτακτα να σε δούμε, για να σού πούμε κάτι σοβαρό →
β. Στην εκδρομή μας είναι δεκτοί όλοι, ανεξαρτήτου ηλικίας →
γ. Θα φύγω άμεσα για να προλάβω το διευθυντή →
ε. Θέλω να σου μιλήσω ιδιαίτερα →
στ. Είναι φανερό ότι εμπιστεύεται ιδιαίτερα εσένα →
ζ. Σου υπενθυμίζω απλά τις υποχρεώσεις σου →
η. Με την επέμβασή του διέκοψε αδιάκριτα την κουβέντα μας →
θ. Έβριζε τους πάντες, αδιακρίτως φύλου και ηλικίας →
 
Διαβάστε και : Συντακτικό της Νέας Ελληνικής, Α, Β, Γ Γυμνασίου ΟΕΔΒ σελ. 99-118 

 
ΠΗΓΗ : ΣΕΡΔΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ http://4gym-irakl.ira.sch.gr/new/index.php/neoelliniki-glossa/53-neoelliniki-glossa-v-gymnasiou


                

        Eπιρρηματικοί προσδιορισμοί της Ν. Ελληνικής from Georgia Dimitropoulou

" ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ. Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ " - (ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

             Ο Αλέξανδρος έγινε βασιλιάς το 336 π. Χ. σε ηλικία 20 ετών.

Τι είδους άνθρωπος είναι ;

1.    Είναι μαθητής του μεγάλου φιλόσοφου, του Αριστοτέλη, έχει λάβει παιδεία ελληνική (Πίνδαρος, Ηρόδοτος, Θουκυδίδης)  και αγαπημένος του ήρωας είναι  ο Αχιλλέας στον Τρωικό πόλεμο.

2.      Όνειρό του ήταν να διαλύσει την περσική αυτοκρατορία και να διαδώσει τον ελληνικό πολιτισμό στα πέρατα της οικουμένης.

Η εκστρατεία προς την Ασία

Δαρείος

       Ο Αλέξανδρος συγκαλεί το Συνέδριο της Κορίνθου και ονομάζεται από αυτό «στρατηγός αυτοκράτορας» των Ελλήνων. Κατόπιν αρχίζει να προετοιμάζει την εκστρατεία εναντίον της Περσίας. Βασιλιάς της ήταν ο Δαρείος ο Γ’ ο Κοδομανός. Το 334 π. Χ. ξεκινά  με 40.000 περίπου άνδρες και διαβαίνει τον Ελλήσποντο.

Οι κυριότερες μάχες ήταν οι ακόλουθες:

• ­                Στο Γρανικό ποταμό (334), όπου νικά και γίνεται κυρίαρχος της Μικράς Ασίας.

• ­                Στην πεδιάδα της Ισσού (333), όπου οι Έλληνες νικούν πάλι.

• ­                Στη συνέχεια εισβάλλει στην Αίγυπτο και ιδρύει την Αλεξάνδρεια. Η πόλη αυτή θα εξελιχθεί στο σπουδαιότερο οικονομικό και πολιτισμικό κέντρο της Μεσογείου.

• ­                Στα Γαυγάμηλα της Περσίας (331), όπου ο περσικός στρατός συντρίβεται. Μετά τη δολοφονία του Δαρείου ο Αλέξανδρος στέφεται ως νόμιμος βασιλιάς σε όλη την περσική αυτοκρατορία.

Το τέλος της εκστρατείας

­          Όνειρο του Αλέξανδρου είναι να φθάσει στο ανατολικότερο σύνορο της οικουμένης, που πίστευαν ότι βρίσκεται στην Ινδία. Τελευταία μάχη : στον Yδάσπη, παραπόταμο του Ινδού ποταμού, αντιμέτωπος με τον Ινδό βασιλιά Πώρο (326 π.Χ.), τον οποίο και νίκησε. Από τον Yδάσπη προχωρεί προς τον άλλο παραπόταμο του Ινδού, τον Ύφαση. Επιθυμεί να φτάσει ως τον ποταμό Γάγγη, όμως  ο στρατός του αντιδρά και τελικά επιστρέφουν στα Σούσα. (324 π. Χ).

Το 323 π. Χ. πεθαίνει και το πρόσωπό του μυθοποιείται.

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ


 
Ο ιστορικός άτλαντας της Μεσογείου για τον Μ. Αλέξανδρο:

http://www.explorethemed.com/AlexanderEl.asp

                               

                                 3. Αλέξανδρος, η κατάκτηση της ανατολής from Kvarnalis75

                                               
                                                   Αναπαράσταση της μάχης της Ισσού :
 

                              
                                                      
 
                                                        Η μάχη στα Γαυγάμηλα :

                              

ΠΕΡΣΕΠΟΛΗ : Η ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΠΕΡΣΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΣΕ 3D ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

                             

ΙΛΙΑΔΑ : ΡΑΨΩΔΙΑ Ω 468 - 677 ΕΚΤΟΡΟΣ ΛΥΤΡΑ (Λύτρα για τον Έκτορα)

Τόπος : η σκηνή του Αχιλλέα

Χρόνος : 41^η - 42^η μέρα της Ιλιάδας

Πρόσωπα : Πρίαμος, Αχιλλέας

Αφηγηματικές τεχνικές

• Στην ενότητα χρησιμοποιείται κυρίως αφήγηση σε γ’ πρόσωπο που συνδυάζεται με διάλογο που δίνει ζωντάνια και δραματικότητα στις σκηνές και αναδεικνύει την τραγικότητα των ηρώων.

• Οι εικόνες είναι θαυμάσιες, όπως η εικόνα της ικεσίας (στ. 477-479), της έκπληξης του Αχιλλέα και των συντρόφων του από την είσοδο του Πρίαμου (480-484), το κλάμα των δύο πρωταγωνιστών (στ. 510), τα δυο πιθάρια του Δία (527-528). 

• Υπάρχουν επίσης παρομοιώσεις, προσωποποιήσεις, μεταφορές και αντιθέσεις.

Ιδεολογικά στοιχεία - στοιχεία πολιτισμού

• Στους  στ. 477 - 479   ο Πρίαμος γίνεται ικέτης στον Αχιλλέα, αγκαλιάζοντας τα γόνατά του και φιλώντας τα χέρια του. Η σκηνή έχει έντονη τραγικότητα. Θυμόμαστε και την αντίστοιχη ικεσία του Χρύση στην Α Ραψωδία απέναντι στον Αγαμέμνονα και της Θέτιδας προς το Δία.

• Στ. 486 κ. εξ. : η υπενθύμιση της αγάπης του γιου προς τον πατέρα προκαλεί συγκίνηση. Ο γιος θεωρούνταν συνέχεια του πατέρα και μέσω αυτού εξασφαλιζόταν η υστεροφημία της γενιάς.

• Στ. 517-551 : στον παρηγορητικό λόγο του Αχιλλέα προς τον Πρίαμο βασικό ρόλο παίζει η καρτερία ως τρόπος αντίδρασης στα βάσανα, καθώς κι η άποψη ότι ο πόνος είναι κοινός για όλους τους ανθρώπους.

• Στ. 588-589 : εντύπωση προκαλεί η τρυφερότητα και η φροντίδα που δείχνει ο Αχιλλέας απέναντι στον νεκρό Έκτορα. Είναι φανερή η διάθεση του Ομήρου να αποκαταστήσει ηθικά τον κορυφαίο ήρωα των Αχαιών, μετά την ιδιαίτερα απάνθρωπη συμπεριφορά του.

• Στ. 601 κ. εξ. : το φαγητό, τυπικό στοιχείο φιλοξενίας, ενισχύει τους δεσμούς συμπάθειας μεταξύ Πρίαμου και Αχιλλέα και δηλώνει ότι οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να ζουν υπομένοντας τον πόνο τους.

• Στ. 630 κ. εξ. : ο αλληλοθαυμασμός των δύο ηρώων  προβάλλει το περιεχόμενο του ομηρικού ανθρωπισμού, ενώ παράλληλα καταδικάζει τον πόλεμο που χωρίζει τους ανθρώπους : ειρηνική διάθεση, αλληλοσεβασμός, ευγένεια κυριαρχούν σε όλες τις ενέργειες των έως πριν λίγο εχθρών.

Χαρακτηρισμός προσώπων (Ηθογράφηση)

Αχιλλέας  : στη σκηνή αυτή ο Αχιλλέας αποδεικνύει ότι είναι ο πρωταγωνιστής της Ιλιάδας : η καλοσύνη, η ανωτερότητα και η τρυφερότητά του κυριαρχούν σε όλες τις ενέργειές του. Συγκινείται και συμπάσχει με τον Πρίαμο, καταφέρνοντας να παραμερίσει το δικό του πόνο. Φανερώνει τη μεγάλη του μεγαλοψυχία παραχωρώντας στον Πρίαμο όσες μέρες χρειάζεται για να αποδώσει τις νεκρικές τιμές στο παιδί του. Τώρα που καταλάγιασε μέσα του η εκδικητική μανία απέδειξε ότι μπορεί να προβαίνει σε ηρωικές πράξεις όχι μόνο στη διάρκεια του πολέμου, αλλά και σε απλές εκδηλώσεις της ζωής.

Πρίαμος  : ο γέροντας πατέρας μπαίνει στη σκηνή του Αχιλλέα άφοβος και έτοιμος να υποστεί τα πάντα, προκειμένου να πάρει το νεκρό παιδί του. Είναι συντετριμμένος και απογοητευμένος, όμως με έξυπνο τρόπο συγκινεί τον Αχιλλέα , για να κερδίσει τη συμπάθειά του. Δε διστάζει να ταπεινωθεί μπροστά στον νεότερο Αχιλλέα, να τον παρακαλέσει για να πετύχει το σκοπό του. Σε όλη τη σκηνή γίνεται εμφανές το ηθικό μεγαλείο του Πρίαμου.

(Επιλογή σχολίων από το βοήθημα Βολονάκη)

Εικαστικές αναπαραστάσεις από την Ελένη Μουτάφη :

                   

 Η ικεσία του Πρίαμου :

 https://www.youtube.com/watch?v=OgmHFimkClY

                         

Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ. Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΗΣ 4ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1936 - (ΙΣΤΟΡΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

Βενιζέλος - Ινονού

ΕΝΟΤΗΤΑ  43.

•         Η  Β’  Ελληνική  Δημοκρατία

Αλ. Παπαναστασίου : το 1923 προτείνει ως πολίτευμα την αβασίλευτη δημοκρατία, απόφαση που στηρίζει η Βουλή και ο λαός → ανακηρύσσεται η Β’ Ελληνική Δημοκρατία (1924)

•         Η  περίοδος  1924-1928

Το νέο πολίτευμα είναι ευάλωτο :  - κυβερνητική αστάθεια

-   προτίμηση δικτατορίας από στρατιωτικούς

-   ενίσχυση εργατικού κινήματος (ίδρυση ΓΣΕΕ,ΚΚΕ)

1925 : ο Θ. Πάγκαλος  (στρατιωτικός) επιβάλλει δικτατορία (καταστροφική διαχείριση οικονομίας και εξωτερικής πολιτικής) → ανατροπή από άλλον στρατιωτικό, τον Γ. Κονδύλη.

Γ. Κονδύλης : προκηρύσσει εκλογές → σχηματισμός οικουμενικής κυβέρνησης (πλην Κ.Κ.Ε.) → εισηγείται την ψήφιση του συντάγματος του 1927

•         Η  βενιζελική τετραετία 1928-1932

Εκλογές 1928 : κερδίζουν οι Φιλελεύθεροι του Ελ. Βενιζέλου

Πρόγραμμα : 
 - οικονομική ανάπτυξη

-   εδραίωση δημοκρατίας

-   εκπαιδευτική μεταρρύθμιση (ενίσχυση υποχρεωτικής και τεχνικής εκπαίδευσης, εισαγωγή δημοτικής στο γυμνάσιο, νέα σχολεία)

-   προσέγγιση με τους γείτονες (1930 : ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας)

1929 : ψήφιση του «Ιδιώνυμου» : νομιμοποίηση των διώξεων εναντίον των κομμουνιστών και όσων συμμετέχουν σε κοινωνικούς αγώνες.

1932 : ο Βενιζέλος κηρύσσει την Ελλάδα σε πτώχευση (λόγω της κρίσης του 1929) και προκηρύσσει εκλογές.

Διώξεις αντιφρονούντων

•         Το Λαϊκό κόμμα στην εξουσία (1933)

1933 : στις εκλογές επικρατούν τα αντιβενιζελικά κόμματα → οι βενιζελικοί προχωρούν σε αποτυχημένο πραξικόπημα → την εξουσία αναλαμβάνει το Λαϊκό κόμμα του Παναγή Τσαλδάρη → αποτυχημένη δολοφονική επίθεση κατά του Βενιζέλου → πολιτική κρίση

•         Το  κίνημα  του  1935  και  η  παλινόρθωση  της  βασιλείας

1935 : βενιζελικοί αξιωματικοί επιχειρούν νέο κίνημα → καταστέλλεται από τον Κονδύλη, ο οποίος ανατρέπει τον Τσαλδάρη, επιβάλλει δικτατορία και επαναφέρει το βασιλιά Γεώργιο Β’.

•         Μετά  την  Παλινόρθωση

Γεώργιος Β’ : παραμερίζει τον Κονδύλη και χαρίζει αμνηστία σε όλους

Εκλογές 1936 : Βενιζελικοί και αντιβενιζελικοί ισοψηφούν, το Κ.Κ.Ε. αναδεικνύεται σε ρυθμιστή των πολιτικών πραγμάτων →  ο Γεώργιος  Β’ διορίζει ως πρωθυπουργό τον γνωστό αντιδημοκράτη  Ι. Μεταξά.

Μεταξάς - Γεώργιος Β'

Μάης 1936 : οικονομική κρίση → αιματηρές διαδηλώσεις στη Θεσ/νίκη

4 Αυγούστου 1936 :  ο Γεώργιος Β’ και ο Μεταξάς επιβάλλουν δικτατορία , επικαλούμενοι «κομμουνιστικό κίνδυνο».

•         Η  δικτατορία  της  4^ης   Αυγούστου  (1936)

Μέλη της ΕΟΝ χαιρετούν φασιστικά

Μεταξάς : επιθυμούσε καθεστώς παρόμοιο με της Ιταλίας ή της Γερμανίας, όμως :

-   στην Ελλάδα δεν υπήρχε μαζικό φασιστικό κόμμα → προσπάθησε να το δημιουργήσει με την Ε.Ο.Ν. → αντίδραση ελληνικής κοινωνίας

-   προσπάθεια προσεταιρισμού των αγροτών και των εργατών (συστηματική προπαγάνδα, λήψη κοινωνικών μέτρων)

→    το καθεστώς δεν απέκτησε ποτέ κοινωνική στήριξη, όπως στην Ιταλία και Γερμανία, ήταν ένα αυταρχικό κράτος που καταδίωξε τους αντιπάλους του, κυρίως τους κομμουνιστές.

→    Ο Μεταξάς ακολούθησε φιλοαγγλική πολιτική, λόγω της ισχυρής πίεσης του Γεωργίου, αν και ο ίδιος ήταν γερμανόφιλος.

             ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

                         

  ΕΝΟΤΗΤΑ 43 Η Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936 from Kvarnalis75

 Το εργατικό κίνημα στο μεσοπόλεμο (Το Πανόραμα του αιώνα)

 

                        


                 
                   Μάης 1936 στη Θεσ/νίκη Γ. Ρίτσος "Επιτάφιος" - Μ. Θεοδωράκης              

                                                    
                                             
                          Η Ελλάδα του Μεταξά (από τα Επίκαιρα της εποχής 1937)

                           

 Ο Πάγκαλος και ... η κοντή γυναικεία φούστα !

https://ellas2.wordpress.com/2010/12/15/o-%CE%B8%CE%B5%CF%8C%CE%B4%CF%89%CF%81%CE%BF%CF%82-%CF%80%CE%AC%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%B5%CF%8D%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%B9%CF%82-%CE%BA%CE%BF%CE%BD/