Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2016

ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΣ - ΓΡΑΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ - ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΕΝΟΤΗΤΑ 2η)



O προφορικός λόγος είναι πιο άμεσος, αυθόρμητος στην καθημερινή μας επικοινωνία. Διαφέρει, όμως, από τον γραπτό λόγο σε ορισμένα σημεία:
  1. Στον προφορικό λόγο είμαστε, συνήθως, στον ίδιο χώρο με τον συνομιλητή μας και συζητάμε την ίδια χρονική στιγμή. O προφορικός λόγος πλάθεται την ίδια στιγμή, γι' αυτό έχει διακοπές, επαναλήψεις,   διορθώσεις κτλ.
  2. Στον προφορικό λόγο χρησιμοποιούμε πέρα από τις λέξεις και άλλα συμπληρωματικά στοιχεία (π.χ. χειρονομίες, επιτονισμό κτλ.), τα οποία δεν είναι εύκολο να αποδοθούν γραπτά. Αντίθετα, στον γραπτό λόγο δεν έχουμε μπροστά μας τον αναγνώστη και διαθέτουμε χρόνο για σχεδιασμό και διόρθωση.

    ◗ Συχνά είναι δύσκολο να διακρίνουμε τα όρια ανάμεσα στον γραπτό και τον προφορικό λόγο, ιδιαίτερα στα κείμενα της ηλεκτρονικής επικοινωνίας.


ΑΣΚΗΣΕΙΣ


Κείμενο α:

1 Δεκεμβρίου
Αγαπημένη μου φίλη Ελένη,


Έλαβα το γράμμα σου και χάρηκα πολύ, γιατί φοβόμουνα πως με την αλλαγή της διεύθυνσης μπορούσε και να χαθεί. Ευτυχώς ο ταχυδρόμος είναι ο ίδιος —το διαμέρισμα που νοικιάσαμε είναι στην ίδια γειτονιά με το παλιό μας σπίτι— κι έτσι απ’ την πλευρά αυτή δεν υπάρχει πρόβλημα.
Το πρόβλημα είναι οι νέοι μας γείτονες —θέλω να πω, οι ένοικοι των άλλων διαμερισμάτων— οι οποίοι, όταν έμαθαν από το διαχειριστή της πολυκατοικίας πως είμαστε από την Αλβανία, άρχισαν να μαζεύουν υπογραφές για να μας διώξουν. Δε θέλουν, λέει, να ζουν κάτω από την ίδια στέγη με ανθρώπους για τους οποίους δεν ξέρουν από πού κρατάει η σκούφια τους και τι καπνό φουμάρουν.
Προ ημερών η μαμά συνάντησε στο ασανσέρ την κυρία που μένει ακριβώς από κάτω από το δικό μας διαμέρισμα. Την καλημέρισε και, όταν της είπε ποια είναι, η κυρία αυτή άρχισε να βρίζει τη μαμά και να την κατηγορεί πως τάχα κάνουμε θόρυβο και την ενοχλούμε. «Τι ζητάτε στην Ελλάδα;», της είπε. «Εδώ ζούνε τίμιοι άνθρωποι. Δε θέλουμε μαχαιροβγάλτες μέσα στο σπίτι μας. Να ξεκουμπιστείτε και να φύγετε». Η μαμά δε μίλησε καθόλου. Τι να της έλεγε;
Χθες είχαμε καινούριο επεισόδιο. Ένας άλλος ένοικος συνάντησε στο διάδρομο τον αδερφό μου και τον αποκάλεσε βρομο-Αλβανό. O Σπύρος ήρθε στο σπίτι σε κακά χάλια. Τα έβαλε με τη μαμά. «Δεν είναι ανάγκη να λες σ’ όλο τον κόσμο πως είμαστε από την Αλβανία», της είπε.
Όταν γύρισε ο μπαμπάς από τη δουλειά του, πήγε και βρήκε τον ιδιοκτήτη του διαμερίσματος. «Τι θα γίνει μ’ αυτή την κατάσταση;», τον ρώτησε. «Ε, τι να κάνουμε; Yπάρχουν και ρατσιστές», του απάντησε εκείνος και τον διαβεβαίωσε πως με τον καιρό θα τους περάσει.
Αυτούς μπορεί να τους περάσει. Εμάς όμως η ζωή μας έχει γίνει κόλαση. Γιατί δεν καταλαβαίνουν πόσο πολύ μας πληγώνουν; Εμείς δε βλάψαμε κανέναν. Τι διαφορά έχει αν είσαι Αλβανός, Έλληνας, Τούρκος ή Νιγηριανός; Όλοι πλάσματα του Θεού είμαστε. Γιατί μερικοί άνθρωποι γίνονται τόσο κακοί; Γιατί δεν μπορούν να ανεχτούν το διαφορετικό;
Φοβάμαι, Ελένη, πως δεν μπορείς να με νιώσεις. Δε φταις εσύ. Εσύ είσαι τυχερή. Ποτέ δε θα αντιμετωπίσεις μια παρόμοια κατάσταση. Δε θα δεις ποτέ το φόβο στα μάτια του γείτονά σου. Εσύ τα έχεις όλα: οικονομική άνεση, ομορφιά, έρωτα… Η ζωή είναι δική σου. Ενώ εγώ…
Δεν μπορώ να συνεχίσω το γράμμα μου. Ένας κόμπος έχει σταθεί στο λαιμό μου και με πνίγει.

Βερόνικα


Μαρούλα Κλιάφα, Ο δρόμος για τον Παράδεισο είναι μακρύς



Κείμενο β: Διάλογος ενός μαθητή με το διευθυντή του Δημοτικού


Μια μέρα έδεσα κόμπο την καρδιά μου, σήκωσα το δάχτυλο:
— Πού είναι, κυρ δάσκαλε, ρώτησα, η Νέα Παιδαγωγική; γιατί δεν έρχεται στο σκολειό;
Τινάχτηκε από την έδρα, ξεκρέμασε από τον τοίχο το βούρδουλα.
— Έλα εδώ, αυθάδη, φώναξε, ξεκούμπωσε το πανταλόνι σου.
Βαριόταν να το ξεκουμπώσει μόνος του.
— Να, να, να, άρχισε να βαράει και να μουγκρίζει.
Είχε ιδρώσει, σταμάτησε.
— Να η Νέα Παιδαγωγική, είπε, κι άλλη φορά σκασμός!


                                                                     Νίκος Καζαντζάκης,  Η Νέα Παιδαγωγική


1.Το μέσο-δίαυλος επικοινωνίας στο α κείμενο είναι μια φιλική επιστολή. Αυτό επηρεάζει τη μορφή του μηνύματος (λεξιλόγιο, ύφος, οργάνωση προτάσεων) και με ποιο τρόπο ;(θα σας βοηθήσουν και οι υπογραμμισμένες φράσεις.)

2. Στο κείμενο β να εντοπίσετε στοιχεία τα οποία συναντούμε κυρίως στον προφορικό λόγο. Γιατί τα χρησιμοποιεί ο συγγραφέας;

3. Στο κείμενο β ποιο μέσο-δίαυλο χρησιμοποιούν ο μαθητής και ο διευθυντής για να επικοινωνήσουν; Το μέσο επηρεάζει τη μορφή (λεξιλόγιο, ύφος) του μηνύματος;

4. Να χαρακτηρίσετε το ύφος κάθε κειμένου (επίσημο, σοβαρό, κωμικό κ.λπ.).

  





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου