Δευτέρα 29 Φεβρουαρίου 2016

Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ -"ΟΣΟ ΜΠΟΡΕΙΣ" (ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)



  ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ



Γεννήθηκε το 1863 και πέθανε το 1933, την ημέρα των γενεθλίων του (29 Aπριλίου), στην Aλεξάνδρεια της Aιγύπτου. Στην ίδια αυτή πόλη έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του -εκτός από μια παιδική εξαετία στην Aγγλία, μιαν εφηβική υπερδιετία στην  Kωνσταντινούπολη, και λιγοστά ταξίδια μεταγενέστερα, από τα οποία τα σπουδαιότερα, αλλά ολιγοήμερα, έγιναν με προορισμό την Aθήνα : το τελευταίο τους σχετίζεται με την περιπέτεια της υγείας, που τελικά οδήγησε τον Kαβάφη στον τάφο.

Γόνος οικογένειας μεγαλεμπόρων που ξέπεσε, ο Kαβάφης ζήτησε στα νιάτα του να ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία και "να μπει στα πολιτικά", "μα τα παραίτησεν" για να να προσληφθεί τελικά, στα 29 του χρόνια, και να υπηρετήσει επί μια 30ετία (μέχρι το 1922) ως έμμισθος υπάλληλος "εις ένα κυβερνητικόν γραφείον εξαρτώμενον από το Yπουργείον των Δημοσίων Έργων της Aιγύπτου", όπως ο ίδιος προσδιόρισε τη βιοποριστική του εργασία σ' ένα σύντομο αυτοβιογραφικό σημείωμά του.

Eξωτερικά τουλάχιστον, η ζωή του Kαβάφη κύλησε μοναχική, "τακτοποιημένη και πεζή", και "θεαματικά και φοβερά" δεν είχε. Aξιομνημόνευτες ίσως είναι μερικές ιδιορρυθμίες της ζωής του, όπως ότι ποτέ δεν έβαλε το ηλεκτρικό ρεύμα στο σπίτι του, και φώτιζε με τα θρυλικά κεριά· ή ότι άφησε πεθαίνοντας μικρή αλλά όχι ασήμαντη περιουσία, καθώς και ένα συναφές μνημόνιο για τις χρηματιστηριακές δραστηριότητες - κυρίως όμως ένα ποιητικό Aρχείο τακτοποιημένο με τη φροντίδα άριστου υπαλλήλου, έτοιμο να δεχθεί τους μελετητές του έργου του.


Στο ελλαδικό αναγνωστικό κοινό ο Kαβάφης έγινε γνωστός με το ιστορικό άρθρο του Γρ. Ξενόπουλου στα Παναθήναια (1903), ενώ στο αγγλόφωνο κοινό τον πρωτοσύστησε (1919) ο Aγγλος μυθιστοριογράφος και φίλος του, E. M. Φόρστερ. Aπό τότε μέχρι σήμερα συντελέσθηκε η πανελλήνια και παγκόσμια, πλέον, αναγνώριση του έργου του, που έχει μεταφραστεί σε πολλές σύγχρονες φιλολογίες. Έμπρακτη εξάλλου αναγνώριση αποτελεί και το ότι ο μεγάλος ομότεχνός του, ο Μπέρτολτ Mπρεχτ, έγραψε και δημοσίευσε στα 1953 ένα ποίημα που ολοφάνερη πηγή του έχει τους καβαφικούς "Tρώες" (το παραθέτω στην "καβαφική" μετάφραση του Γ.Π. Σαββίδη):

ΔIABAZONTAΣ ENAN OΨIMO EΛΛHNA ΠOIHTH


Στες μέρες όπου η πτώσις των ήταν βεβαία
-στα τείχη επάνω είχεν ήδη αρχίσει ο θρήνος-
κομμάτι κατόρθωσαν οι Tρώες να μπαλώσουν, κομμάτι
τες τριπλές ξύλινες πύλες, κομμάτι.
Kαι άρχισαν να έχουν θάρρος και καλές ελπίδες.

Ώστε και οι Tρώες, λοιπόν.



Eντέλει δεν είναι υπερβολή, αν πούμε ότι ο άνθρωπος που αρχικά φιλοδόξησε να γίνει ο αναγνωρισμένος ή ο καλύτερος ποιητής της ελληνικής παροικίας στην Aλεξάνδρεια, μεταθανάτια έγινε ένας από τους πιο σημαντικούς ευρωπαίους ποιητές του 20ού αιώνα.

Mίμης Σουλιώτης, K.Π. Kαβάφης: Eπίσημος, Kρυμμένος και Aτελής, "Eρμής" 1995 (Απόσπασμα)  (http://www.snhell.gr/)



 
Ανάλυση του νοήματος  (ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΦΩΤΕΙΝΗ ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ)

Στόχος του ποιητή είναι να μας καθοδηγήσει και να μας επισημάνει πως πρέπει να προστατεύουμε τον εαυτό μας από τις ρηχές και ευτελείς συναναστροφές διαφυλάσσοντας την αξιοπρέπειά μας.  

O εξευτελισμός
  • μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου – οι  πολλές  συναθροίσεις : οι  άνθρωποι  συναντιούνται  απρόσωπα και δεν ενδιαφέρονται για την ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ τους ή τη σοβαρή συζήτηση και τη γόνιμη ανταλλαγή απόψεων. Μετά από τέτοιες συναθροίσεις εύλογο είναι να αισθάνεται κανείς κενός.
  • μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες – οι συγκεντρώσεις, στις οποίες μπορεί κανείς να παρασυρθεί και να μιλήσει πολύ περισσότερο από όσο πρέπει ή  να  εκμυστηρευτεί τα προσωπικά του ζητήματα σε όλους, εκφράζοντας τα πιο ενδόμυχά του συναισθήματα, τους πιο κρυφούς του φόβους.
  •  στων σχέσεων και των συναναστροφών την καθημερινήν ανοησίαν – από τη μια πλευρά μπορεί να εννοούνται  οι  επιφανειακές σχέσεις με ανθρώπους, για τους οποίους δε νοιαζόμαστε πραγματικά ούτε κι εκείνοι νοιάζονται για μας. Μπορούν να μας προσφέρουν ίσως ευχάριστες στιγμές, αλλά δε θα μας στηρίξουν, όταν τους χρειαστούμε. Από την άλλη πλευρά μπορεί να δηλώνονται μ’ αυτούς  τους  στίχους  οι  σχέσεις με ανθρώπους ρηχούς, οι οποίοι ούτως ή άλλως δεν μπορούν να μας προσφέρουν τίποτα. 
  • ξένη  φορτική  – ο κίνδυνος της αλλοτρίωσης. Ο άνθρωπος παρασυρμένος από τις διάφορες ρηχές συναναστροφές απομακρύνεται από τον πραγματικό εαυτό του και καταλήγει να ζει μια ζωή ανιαρή και πολύ κατώτερη εκείνης που του αξίζει.
Η αξιοπρέπεια

  • όσο  μπορείς  – έχει τεράστια σημασία η προσπάθεια που θα καταβάλουμε, για να διατηρήσουμε ένα επίπεδο στη ζωή μας και στη σχέση μας με τους άλλους.
  • μην την εξευτελίζεις – αυτή είναι η βασική παραίνεση του ποιήματος. Ισοδυναμεί με το να μη χάνουμε την υπόληψή μας, την αυτοεκτίμησή μας ή την εκτίμηση και το σεβασμό των άλλων  προς εμάς, την αξιοπρέπειά μας, την πνευματική μας αξία. Συγκεκριμένα:
- ΕΜΕΙΣ είμαστε υπεύθυνοι για την εικόνα που προβάλλουμε στην κοινωνία! Η συμπεριφορά μας πρέπει  να είναι ηθικά άμεμπτη. Να κερδίζουμε το σεβασμό των άλλων με τη στάση μας και τις πράξεις μας. 
-  να μας χαρακτηρίζει περηφάνια, ευπρέπεια και αυτοσεβασμός. Να σεβόμαστε τον εαυτό μας, έτσι ώστε να μην παρασυρόμαστε και να πέφτουμε σε μικρότητες που δε μας τιμούν. 
-  να μην υποτιμούμε τις δυνατότητές μας ούτε να δεχόμαστε οι άλλοι να μας υποτιμούν. Παράλληλα, όμως, να παραμένουμε ταπεινοί!
-  να αντιστεκόμαστε στις συναναστροφές με ρηχούς ανθρώπους ή ανθρώπους που είναι δυνατόν να επηρεάσουν αρνητικά τη ζωή μας.

- να είμαστε συγκρατημένοι στην εκδήλωση των συναισθημάτων μας. Δε χρειάζεται να γνωρίζουν όλοι τι  περνάμε! (Δε χρει άζεται  να εκθέτουμε στο Facebook όλα μας τα προσωπικά ζητήματα ,όλες μας τις ανασφάλειες και τους προβληματισμούς...! Έτσι, γινόμαστε τρωτοί και χάνουμε την εκτίμηση των άλλων.) 

Δεν υπάρχουν πεζοδρόμια στη ζωή,
δεν υπάρχουν φώτα τροχαίας
και «διαβάσεις πεζών».
Προσέχετε. 

Κώστας Μόντης
 





ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ  ( http://mariagrivakou.blogspot.gr):

      1. Το συγκεκριμένο καβαφικό ποίημα γράφτηκε  το     
      1913 και ανήκει στην κατηγορία των παραινετικών- 
      διδακτικών ποιημάτων. Να τεκμηριώσετε αυτήν την 
      τοποθέτηση.


2. Ποιος είναι ο διπλός στόχος των παραινέσεων που απευθύνει ο ποιητής;



3. Σε ποιους απευθύνεται ο Καβάφης; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας. 


4. Πιστεύετε ότι το περιεχόμενο του ποιήματος είναι εξαιρετικά επίκαιρο στην εποχή μας; Μπορείτε να αντιληφθείτε τη διαχρονική σημασία του διλήμματος που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα οι νέοι σχετικά με τις κρίσιμες επιλογές της ζωής και των κοινωνικών συναναστροφών;




5. Η πνευματική καλλιέργεια, η αυτογνωσία και τα ποικίλα προσωπικά ενδιαφέροντα στη ζωή κάθε ατόμου προασπίζουν με τον καλύτερο τρόπο τις ατομικές ελευθερίες, τα κοινωνικά δικαιώματα αλλά και την ψυχική του υγεία, προάγοντας την πνευματική ολοκλήρωση, την αυτοεκτίμηση και την κοινωνικοποίησή του. Ποια όρια θέτει ο ποιητής για μια ευτυχισμένη και ουσιαστική ζωή;


6. Να σχολιάσετε τη γλώσσα, το ύφος  και τη στιχουργική οργάνωση του ποιήματος.




7. Ο άνθρωπος πρέπει να θέτει στόχους και προτεραιότητες στη ζωή του, να καθορίζει την προσωπική του στάση , να επανεξετάζει τις ιδέες του και να αντιδρά μ’ αυτόν τον τρόπο στη μαζική ψυχολογία και τη συμβατικότητα των κοινωνικών εκδηλώσεων σύμφωνα με τον ποιητή;



8. Να δικαιολογήσετε τον τίτλο του ποιήματος.


     9. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των ανούσιων κι  
     επιφανειακών συναναστροφών;

   10. Οδυσσέας Ελύτης, "Το Παράπονο", Τα ρω του έρωτα  (1972), Ποίηση, Ίκαρος 2002, σελ. 298.



Εδώ στου δρόμου τα μισά
έφτασε η ώρα να το πω
άλλα είναι εκείνα που αγαπώ
γι' αλλού γι' αλλού ξεκίνησα.

Στ' αληθινά στα ψεύτικα
το λέω και τ' ομολογώ.
Σα να 'μουν άλλος κι όχι εγώ
μες στη ζωή πορεύτηκα.

Όσο κι αν κανείς προσέχει
όσο κι αν το κυνηγά,
πάντα πάντα θα 'ναι αργά
δεύτερη ζωή δεν έχει.


Να συγκρίνετε θεματικά κι ιδεολογικά τα δύο ποιήματα. Σε ποια συμπεράσματα καταλήγετε;


Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2016

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ








  • Στη χώρα των Μαμούθ, Κίρα Σίνου (35.000 π.Χ.)
  • Ο τελευταίος βασιλιάς της Ατλαντίδας, Κίρα Σίνου
  • Όταν οργίζεται η γη, Νίτσα Τζώρτζογλου (Θήρα 1613 π.Χ)
  • Κάτω από τα Κάστρα της Τροίας, Ελένη Δικαίου (1200 π.Χ)
  • Κασσάνδρα, η μάντισσα της Τροίας, Λίτσα Ψαραύτη
  • Ο θησαυρός της Τροίας, Νίτσα Τζώρτζογλου
  • Κάτω από τον ήλιο της Μακεδονίας, Κ. Σίνου (512-465)
  • Οι θεοί δεν πεθαίνουνε στην Πέλλα, Ελένη Δικαίου (336-323)
  • Ο Μεγαλέξανδρος, Σοφία Ζαραμπούκα
  • Στην πόλη του Αϊ-Δημήτρη, Κίρα Σίνου
  • Το θαύμα της Ρόδου, Φράνση Σταθάτου (305-280)
  • Άγης, Λιλή Μαυροκεφάλου (244-240)
  • Κλεομένης, Λιλή Μαυροκεφάλου (240-219)
  • Ψηλά το κεφάλι δούλε!, Χ. Σακελλαρίου (Πέργαμος 164-129)
  • Ο αυλός, Μαρία Λυρατζή (δουλεία στην αρχαία Αθήνα)
  • Προ Χριστού στη Βραυρώνα, Νίτσα Τζώρτζογλου
  • Στη σκιά της Ακρόπολης, Ρενέ Χόλερ
  • Η χαμένη πόλη, Μαρία Λυρατζή (αρχαία Κέρκυρα)
  • Η Ελλάδα κι εμείς, Αγγελική Βαρελλά


ΠΗΓΗ : http://paidiki-logotexnia.blogspot.gr

 

Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2016

Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΡΑΤΗ (ΙΣΤΟΡΙΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)

Βαλδουϊνος Φλάνδρας


α. Τα  λατινικά  κράτη :

1204 : άλωση της Κων/λης από τους Σταυροφόρους → διανομή των βυζαντινών εδαφών (Ρωμανίας)Λατινοκρατία

Βενετοί : πήραν το μεγαλύτερο μέρος της Κων/λης και τα σημαντικότερα λιμάνια και νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου

1. Αυτοκρατορία της Κων/λης : ηγέτης ο Βαλδουίνος της Φλάνδρας
2. Βασίλειο της Θεσσαλονίκης : στα θρακικά και μακεδονικά εδάφη
3. Δουκάτο των Αθηνών : Καταλανοί (14ος αι), μετά Φλωρεντινοί τραπεζίτες
4.Ηγεμονία (Πριγκιπάτο) της Αχαΐας  : αργότερα προήλθε απ’ αυτή το Δεσποτάτο του Μυστρά

β. Τα  ελληνικά  κράτη :

1. Αυτοκρατορία Τραπεζούντας : στις ΝΑ ακτές του Εύξεινου Πόντου
2. Αυτοκρατορία της Νίκαιας : στη ΒΔ Μ. Ασία
3. Κράτος (Δεσποτάτο) Ηπείρου : στην Ήπειρο και Αιτωλοακαρνανία

1259 : μάχη της Πελαγονίας → νίκη των Ελλήνων κατά των Λατίνων → οι Έλληνες αποσπούν 4 κάστρα από το Πριγκιπάτο της Αχαΐας : Μάνη, Γεράκι, Μονεμβασία, Μυστράς → δημιουργείται έτσι το Δεσποτάτο του Μυστρά

Δεσποτάτο Μυστρά : - κυβερνιέται από έναν δεσπότη (αδερφός του βυζαντινού αυτοκράτορα)
                            - πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη (σήμερα σώζονται παλάτια, αρχοντικά, εκκλησίες)

γ. Λατίνοι  και  Έλληνες :

Λατίνοι : υπεροψία, περιφρόνηση και καταπίεση προς τους «σχισματικούς» Έλληνες
Έλληνες : εξέγερση και αντίσταση κατά των Λατίνων, εκτός λίγων εξαιρέσεων


δ. Νέα  ιδεολογία  και  ανάκτηση  της  Πόλης :

Ελληνισμός : αφύπνιση του εθνικού αισθήματος μετά το 1204 : σύνδεση αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς και χριστιανικής ορθόδοξης πίστης

Ελληνικά κράτη : - οργανώθηκαν στρατιωτικά και πολιτικά
-         πρόκοψαν στην οικονομία και τον πολιτισμό
-      αγωνίστηκαν για την ανάκτηση της Πόλης και την ανασύσταση της  βυζαντινής αυτοκρατορίας

1261 :  Ανάκτηση της Κων/λης από τον αυτοκράτορα της Νίκαιας Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγο










ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ :

  1. Ποια  λατινικά κράτη δημιουργήθηκαν με τη διανομή των βυζαντινών εδαφών ;
  2. Να αναφέρετε και να προσδιορίσετε γεωγραφικά τα τρία ελληνικά κράτη που δημιουργήθηκαν μετά το 1204.
  3. Τι γνωρίζετε για το Δεσποτάτο του Μυστρά ;
  4. Ποιες ήταν οι σχέσεις μεταξύ Ελληνισμού και Λατίνων κατά την περίοδο της Λατινοκρατίας ;
  5. Πώς διαμορφώθηκε η νέα ιδεολογία του Ελληνισμού μετά την άλωση του 1204 και πού στόχευε ;

Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου 2016

OΙ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ (1204) (ΙΣΤΟΡΙΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)



α. Ορισμός και παράγοντες :

Σταυροφορίες : - κίνηση που εκδηλώθηκε στη Δύση τον 11ο αι.
-   προήλθε : από την πρωτοβουλία των Παπών
-   στόχευε : στην απελευθέρωση των Αγίων Τόπων από τους    Σελτζούκους.

Παράγοντες που επηρέασαν τις Σταυροφορίες :

1.      φήμες για βιαιότητες Αράβων και Τούρκων κατά των προσκυνητών
2.      τα οικονομικά προβλήματα της Δύσης
3.      το κάλεσμα για βοήθεια του Αλέξιου Α’ Κομνηνού προς τους ηγέτες της Δύσης.

β. Οι τρεις πρώτες σταυροφορίες :

   Α’ Σταυροφορία : κηρύχτηκε από τον Πάπα Ουρβανό Β’ στην Κλερμόν της Γαλλίας (1095)  → είχε κυρίως θρησκευτικό χαρακτήρα (υπήρχαν και οικονομικά προβλήματα στη Δύση : υπερπληθυσμός και έλλειψη γης)
                                                                                     
          α) φάση : ανοργάνωτες λαϊκές μάζες, που εξολοθρεύτηκαν από τους Τούρκους.
          β) φάση : εκστρατεία φεουδαρχών (ηγεμόνων της Δύσης) :
                        - νίκησαν τους Τούρκους
                        - ανέκτησαν τα εδάφη της δυτικής  Μ. Ασίας
                        - τα παραχώρησαν στο Βυζάντιο 
                        - ίδρυσαν κρατίδια στη Συρία και την Παλαιστίνη                                                         

               Συμπεριφορά στρατιωτών : μαχητικότητα και θρησκευτικό πάθος

Β’ και Γ’ Σταυροφορία : δεν πέτυχαν το σκοπό τους

Κύπρος : καταλαμβάνεται από τον Άγγλο βασιλιά Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο, που την πουλά στο Φράγκο Λουζινιάν  → για 4 αιώνες υπό την εξουσία των δυτικών

γ. Η  τέταρτη  σταυροφορία (1204):

Κίνητρα : υλικά
Αρχικός στόχος : η Αίγυπτος και η Συρία
Κατάληξη : η κατάληψη της Κων/πολης, όπου οι σταυροφόροι προκάλεσαν τεράστιες υλικές καταστροφές και βιαιότητες ενάντια στο βυζαντινό λαό.



II. 1. Οι σταυροφορίες και η πρώτη άλωση της Πόλης from Kvarnalis75



ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. Τι ήταν οι σταυροφορίες και ποιοι παράγοντες οδήγησαν σ' αυτές ;
  2. Περιγράψτε την πρώτη σταυροφορία και τα αποτελέσματά της.
  3. Τι συνέβη κατά τη δεύτερη και τρίτη σταυροφορία ;
  4. Τι γνωρίζετε για την τέταρτη σταυροφορία ;

 

Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2016

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΜΕ ... ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ (ΠΑΙΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ)


         Μια επιλογή παιδικών και εφηβικών βιβλίων που μας ταξιδεύουν στο Βυζάντιο !




 

  • Ιστορίες από το Βυζάντιο, Σ. Μαυροειδή Παπαδάκη (300-1453)
  • Η φωτιά που δε σβήνει, Χάρης Σακελλαρίου (620-678) 
  • Άννα και Θεοφανώ: Πριγκίπισσες στα ξένα, Κίρα Σίνου (950-995)
  • Η Δοξανιώ, Μαρία Λαμπαδαρίδου - Πόθου (956-961)
  • Για την Πατρίδα, Πηνελόπη Δέλτα (995-1018)
  • Τον Καιρό του Βουλγαροκτόνου, Πην. Δέλτα (1004-1019)
  • Στον ίσκιο του δικέφαλου, Καλλιόπη Σφαέλλου (1041)
  • Μανουήλ Κομνηνός, ο ιππότης αυτοκράτορας, Π. Μαξίμου (1142-1176)
  • Η Πριγκηπέσσα Ιζαμπώ, Άγγελος Τερζάκης (1293)
  • Στα Κάστρα του Μοριά, Φανή Παπαλουκά
  • Μια φορά στο Βυζάντιο, Νίτσα Τζώρτζογλου
  • Κάποτε στη Βασιλεύουσα, Αγάπη Ευαγγελίδη 
  • Στο Μυστρά των Παλαιολόγων, Ελ. Βαλαβάνη (1360-1460)
  • Εάλω η Πόλις, Τατιάνα Σταύρου 
  • Πήραν την Πόλη πήραν την, Μ. Λαμπαδαρίδου - Πόθου 
  • Θεοδώρα, η Τραπεζούντια πριγκίπισσα, Α. Παπάκου (1454-72)


Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2016

Η ΕΝΕΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ (ΙΣΤΟΡΙΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)


Λέων του Αγ. Μάρκου - προστάτης της Βενετίας



α. Εμπορικά προνόμια στους Βενετούς :

Αλέξιος Α’ : για να αποκρούσει τους Νορμανδούς της Ιταλίας που είχαν αποβιβαστεί στην Ήπειρο και απειλούσαν την Κων/πολη → ζήτησε τη βοήθεια των Βενετών, δίνοντας εμπορικά προνόμια.

Βενετοί : βοηθούν με τον πανίσχυρο στόλο τους τον Αλέξιο να νικήσει τους Νορμανδούς.


Χρυσόβουλο  του 1082 : παραχωρεί τα ακόλουθα προνόμια στους Βενετούς :

1.  Τίτλοι και χρηματικές χορηγίες σε κοσμικούς και εκκλησιαστικούς άρχοντες της Βενετίας.
2.    Σκάλες (αποβάθρες ) και εμπορικά καταστήματα στην προκυμαία της Κων/λης.
3.   Ελευθερία εμπορίου χωρίς φορολογικές υποχρεώσεις σε όλα τα σημαντικά βυζαντινά λιμάνια.



Συνέπειες των εμπορικών προνομίων :

α) για το Βυζάντιο :

- παραιτήθηκε εκούσια από τα δικαιώματά του (φορολογικά,   ναυτιλιακά, οικονομικά)
-    έχασε το ρόλο του μεσάζοντα μεταξύ Αράβων και Δυτικής Ευρώπης
-    έχασε την κυριαρχία του στο εμπόριο της Μεσογείου

β) για τους Βενετούς :

-    διείσδυσαν οικονομικά στην Ανατολή
-    ίδρυσαν πανίσχυρη αποικιακή αυτοκρατορία στην Ανατολή


Διάδοχοι Αλέξιου Α’ : αντέδρασαν στην παροχή προνομίων :

1.      δήμευσαν περιουσίες Βενετών
2.      υποκινούσαν βιαιότητες του πληθυσμού εναντίον τους.
3.  παραχωρούσαν προνόμια και σε άλλες ιταλικές πόλεις, για να δημιουργηθεί ανταγωνισμός μεταξύ τους.


Μανουήλ Κομνηνός  : - παραχώρησε προνόμια και στην Πίζα και τη Γένουα
                    - πέτυχε να διχάσει τους αντιπάλους του και να επαναφέρει στη ζωή τη φιλόδοξη πολιτική του Ιουστινιανού.





β. Το σχίσμα των δύο Εκκλησιών (1054) :

Κύρια αιτία : το ζήτημα της κυριαρχίας επί της χριστιανικής οικουμένης

Κων/λη : συνάντηση Ουμβέρτου, καρδινάλιου και απεσταλμένου του Πάπα και Μιχαήλ Κηρουλάριου, Πατριάρχη Κων/λης.

Σκοπός : επίλυση λειτουργικών και δογματικών διαφορών μεταξύ των δύο Εκκλησιών.

Αποτέλεσμα : ασυμφωνία, Σχίσμα των δύο Εκκλησιών (Ορθόδοξη - Καθολική)

Αιτία αποτυχίας της συνάντησης : η αλαζονεία και το πείσμα των δύο διαπραγματευτών.

Αποτελέσματα του Σχίσματος του 1054 :

1.      πλήρης διακοπή των σχέσεων μεταξύ των δύο Εκκλησιών
2.      δημιουργία αντιπαλότητας και μίσους μεταξύ Ανατολής και Δύσης.
3.   ειδικά για το Βυζάντιο : βρέθηκε αβοήθητο από τους δυτικούς την ώρα που κινδύνευε από τους Τούρκους.







ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ :

  1. Ποια ήταν τα εμπορικά προνόμια που παραχώρησε ο Αλέξιος Α' στους Βενετούς, για ποιο λόγο δόθηκαν και ποια ήταν η σημασία της παραχώρησής τους ;
  2. Πώς αντέδρασαν οι διάδοχοι του Αλεξίου Α' στην παραχώρηση των προνομίων ;
  3. Να αναφερθείτε στις συνθήκες που οδήγησαν στο σχίσμα των δύο Εκκλησιών, καθώς και στη σημασία του γεγονότος αυτού.